AB Komisyonu, vizelerini kurallara uygun şekilde kullananlar için geçerlilik süreleri kademeli olarak artırılacak çok girişli vize verilmesini düzenleyen bir karar aldı.
Kararla, üye ülkeler arasında standart uygulama sağlanması da hedefleniyor. Komisyon’un kararı halen uygulamada olan “Cascade Kuralı”nın Türkiye için daha etkin kullanılmaya başlanacağı anlamına geliyor.
Bu yönde adım atılacağının ilk sinyalleri mayısta verilmişti. Almanya’nın İzmir Başkonsolosu Ralf Schröer, Yaşar Üniversitesi’nde düzenlenen bir seminerde yaptığı konuşmada, Schengen vizelerinin geçerlilik sürelerini kademeli olarak uzatan Cascade Kuralı’nı yakın gelecekte Türkiye’de daha etkin biçimde uygulayabileceklerini söylemişti.
Nasıl bir yöntem izlenecek?
BBC Türkçe’nin aktardığına göre; AB Komisyonu’nun 15 Temmuz 2025 tarihli ve “Türkiye’de ikamet eden ve Türkiye’de kısa süreli vize başvurusunda bulunan Türk vatandaşlarına çoklu giriş vizesi verilmesine ilişkin uyarlanmış kuralların oluşturulması” başlıklı karara göre şu yöntem izlenecek:
-Başvuru sahibinin daha önce yasal olarak kullandığı vizenin sona erdiği tarihten itibaren bir yıl içinde vize başvurusunda bulunması koşuluyla, altı aylık bir geçerlilik süresi için çok girişli vize verilecek.
-Başvuru sahibinin, altı ay geçerli olan ve yasal olarak kullanılan önceki vizesinin sona erdiği tarihten itibaren iki yıl içinde vize başvurusunda bulunması şartıyla bir yıllık çok girişli vize verilecek.
-Başvuru sahibinin bir yıl geçerli olan ve kurallara uygun olarak kullanılan önceki vizesinin bitim tarihinden itibaren iki yıl içinde vize başvurusunda bulunması koşuluyla çok girişli vizenin geçerlilik süresi üç yıl olacak.
-Başvuru sahibinin üç yıl geçerli olan ve yasal olarak kullanılan önceki vizesinin bitim tarihinden itibaren iki yıl içinde vize başvurusunda bulunması halinde ise beş yıllık bir geçerlilik süresi için çok girişli vize verilecek.
-Vizenin geçerlilik süresinin seyahat belgesinin geçerlilik süresini aşması halinde, başvuru sahibinin seyahat belgesinin geçerlilik süresinin bitiminden üç ay önce sona erecek bir geçerlilik süresine sahip çok girişli bir vize verilecek.
Karar, Türkiye’de ikamet eden Türk vatandaşları tarafından üye devletlerin Türkiye’deki konsolosluklarına yapılan kısa süreli vize başvuruları için geçerli.
Profesyonel sıfatıyla vize başvurusunda bulunan kamyon şoförleri kararın kapsamı dışında tutuldu.
Cascade Kuralı otomatik mı işliyor?
Her başvuru kendi şartlarıyla ele alındığından Cascade Kuralı’nın işleyişi otomatik değil.
Cascade Kuralı vize geçerlilik sürelerinin kademeli olarak artırılmasını önermekle birlikte, bunun her koşulda uygulanması yönünde bir bağlayıcılık içermiyor.
Eğer vize geçerliliğinin kısa tutulmasını gerektiren makul bir şüphe mevcutsa, bahsedilen sürelerden daha kısa geçerliliğe sahip vize verilmesi tercih edilebilir.
İlk kez başvuranlar nasıl etkilenecek?
Kararın ilk kez Schengen vizesi almak isteyenlere yönelik kural ve şartlarda değişiklik yaratan herhangi bir boyutu yok. Bu bağlamda Schengen vizesine ilk kez erişim konusunda yaşanan sıkıntıları radikal şekilde değiştirme olasılığı oldukça düşük.
Bununla birlikte Schengen ülkelerine sık sık seyahat etmek durumunda olan ve kurallara aykırı davranmayanlar için hem prosedür hem de mali yükü azaltıcı bir etki yaratma potansiyeli içeriyor.
AB vize başvurularında hangi kriterleri inceliyor?
AB’nin benimsediği vize kuralları, belirli koşulların yerine getirilmesi kaydıyla, üye devletlerin konsolosluklarının idari yükünü azaltmak ve sık veya düzenli seyahat edenlerin sorunsuz seyahat etmelerini kolaylaştırmak amacıyla çok girişli vizeler verilmesini öngörüyor.
Kurallar “dürüstlükleri ve güvenilirlikleri” konsolosluk tarafından tespit edilmiş başvuru sahiplerinin mümkün olduğunca basitleştirilmiş bir prosedürden yararlanmasını öngörüyor.
AB, bunun için başvuru sahibinin daha önceki vizelerin yasal kullanımını kanıtlamasını bekliyor.
Başvuru sahibinin ayrıca menşe ülkedeki ekonomik durumunu ve vizenin süresi dolmadan üye devletlerin topraklarını terk etme konusundaki niyetini kanıtlaması gerekiyor.
Çok girişli vize için kimlere öncelik veriliyor?
AB’nin çok girişli vizeler için öncelik verdiği kesimlerden bazıları şöyle:
-İş insanları
-Üye devletler ve AB kurumlarıyla düzenli resmi temaslarda bulunan devlet memurları
-Eğitim, seminer ve konferans amacıyla seyahat eden sivil toplum kuruluşu temsilcileri
-AB vatandaşlarının aile fertleri, üye devletlerde yasal olarak ikamet eden üçüncü ülke vatandaşlarının aile fertleri
-Mesleki veya ailevi durumu nedeniyle sık veya düzenli seyahat etme ihtiyacını kanıtlayanlar
Karar neden şimdi alındı?
AB Komisyonu ile Türkiye arasında Türk vatandaşlarının Schengen vizesine erişimi konusunda düzenli temas var.
Bu temaslarda, seyahat acenteleri tarafından işlenen usulsüzlükler, dolandırıcılık, insan kaçakçılığı ve hizmet pasaportlarına ilişkin şeffaflık eksikliği gibi vize prosedürünü olumsuz etkileyen konular da ele alınıyor.
Yeni kararın alınmasında, bu temaslar bağlamında yapılan değerlendirmeler sonucunda daha önce vizelerini kurallara uygun olarak kullanmış olan iyi niyetli Türk vatandaşı başvuru sahiplerinin sayısının artmaya devam ettiği sonucuna varılması etkili oldu.
AB Komisyonu bu başvuru grubunun, ilk kez başvuranların aksine, daha düşük göç ve güvenlik riski oluşturduğu görüşünde.
Bu nedenle de söz konusu başvuru sahiplerine yönelik olarak daha elverişli kuralların uygulanması gerektiğine karar verildi.
AB Komisyonu bu yaklaşımla üye devletlerin risk teşkil etme ihtimali daha yüksek olan başvuruların incelenmesine odaklanmasını sağlayacağını düşünüyor.
Konsoloslukların kapasite açısından zorluklar yaratan önemli ve artan sayıda vize başvurusuyla başa çıkmalarına yardımcı olunması da AB Komisyonu’nun hedefleri arasında.
AB Komisyonu kararı şu Schengen ülkelerine iletildi: Almanya, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çekya, Estonya, Fransa, Finlandiya, Hırvatistan, Hollanda, İspanya, İsveç, İtalya, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, Yunanistan.