Bilim insanları, kıtanın küresel ısınma nedeniyle önemli kayıplara uğramasına rağmen Antarktika’nın bazı kısımlarının son 20 yılda buz kazandığını açıkladı. Araştırmacılar, bölgesel rüzgar düzenlerindeki bir değişiklikle buz raflarına itilen deniz buzunun, bu buz raflarının kayıplardan korunmasına yardımcı olduğunu söyledi.
Buz rafları, karadaki buz tabakalarına bağlı yüzen buz bölümlerine deniliyor. Bu raflar, iç buzun kontrolsüz bir şekilde okyanusa salınmasına karşı korunmaya yardımcı oluyorlar.
19. yüzyılın sonlarında, doğu Antarktika Yarımadası’ndaki yüksek düzeydeki ısınma, sırasıyla 1995 ve 2002 yıllarında Larsen A ve B buz raflarının çökmesine neden oldu.
Bu olaylar, buzun okyanusa doğru hızlanmasını sağladı ve nihayetinde Antarktika Yarımadası’nın deniz seviyesinin yükselmesine katkısını hızlandırdı. 2020’den beri doğu Antarktika Yarımadası’ndan kopan buzdağlarının sayısında bir artış oldu.
“KESİNTİSİZ İLERLEME YAŞANDI”
İngiltere’deki Cambridge Üniversitesi, Newcastle Üniversitesi ve Yeni Zelanda’nın Canterbury Üniversitesi’nden araştırmacılardan oluşan ekip, doğu Antarktika Yarımadası boyunca uzanan 1400 km’lik buz rafının yüzde 85’inin kıyı şeridi araştırmaları arasında “kesintisiz ilerleme” gerçekleştirdiğini buldu. Bu, önceki yirmi yılın kapsamlı geri çekilmesinin aksine idi.
Nature Geoscience dergisinde yayımlanan çalışma, bu büyümenin atmosferik dolaşımdaki değişikliklerle bağlantılı olduğunu ve bunun da rüzgarla kıyıya daha fazla deniz buzu taşınmasına yol açtığını gösterdi.
Cambridge’deki Scott Polar Araştırma Enstitüsü’nden (SPRI) ve makalenin baş yazarı Dr. Frazer Christie, “‘Antarktika çevresindeki deniz buzunun ısınan bir iklimde nasıl değiştiğine bakılmaksızın, gözlemlerimiz, deniz buzu değişkenliğinin Antarktika Buz Levhası’nın sağlığı için genellikle gözden kaçan önemini vurgulamaktadır” dedi.
Diğer taraftan, yeni çalışma Dr. Christie ve ekinin doğu Antarktika Yarımadası’nın açıklarındaki Weddell Denizi’ndeki buz koşullarını incelemek için 2019’da yaptıkları bir keşif gezisinin ardından geldi.
Gezinin baş bilimcisi ve çalışmanın ortak yazarı, Prof. Dr. Julian Dowdeswell, keşif gezisi sırasında buz rafı kıyı şeridinin bazı bölümlerinin ‘uydu kayıtlarının 1960’ların başlarında başlamasından bu yana en gelişmiş konumlarında’ olduğunu kaydetti.
Keşif gezisinin ardından ekip, ayrıca buz rafı değişiminin uzamsal ve zamansal modelini ayrıntılı olarak araştırmak için 60 yıl geriye giden uydu görüntülerinin yanı sıra son teknoloji okyanus ve atmosfer modellerini kullandı.