DİJİTAL DETOKS NEDİR?
Teknolojinin ve dijital dünyanın hayatı kolaylaştırdığı yadsınamaz. Ancak teknolojinin kontrolsüz ve ölçüsüz kullanılması, insan hayatını olumsuz yönde etkileyecek risk faktörleri taşıyor. Bel, boyun, baş ağrısı, duruş bozukluğu, hareketsizliğe bağlı kilo artışının yanı sıra depresyon, sosyal bağların zayıflaması, gerçeklikten kopma gibi sorunlara yol açabilir. Teknolojiyi gerektiği kadar kullanmak, doğru ve zamanında kullanmak herkes için daha sağlıklı bir durum.
Detoks, bedende oluşan fazla maddelerin vücuttan atılması için oluşan işleme denir. Dijital detoks, genel olarak bilinen detoks teriminden farklı değildir. Zararlı olandan arınıp, dengelenmeyi hedefler. Dijital detoks, bir kişinin gönüllü olarak akıllı telefonlar, bilgisayarlar ve sosyal medya platformları gibi dijital aletleri belirli bir süre kullanmayı bırakması durumudur. Dijital detoks döneminde bildirimleri kapatmak, teknolojiyle araya mesafe koymak veya telefonu uzak tutmaya çalışmak beden ve ruh sağlığını olumlu yönde etkileyecektir. Ayrıca maruz kalınan radyasyon seviyesini düşürecektir.
AŞIRI TEKNOLOJİ KULLANMANIN ZARARLARI
• Gereğinden fazla teknolojik alet kullanmak, gerçekleri hatırlamayı zorlaştırır.
• Daha yalnız ve kıskanç hissetmeyi tetikler.
• Empati kabiliyetine zarar verir.
• Kronik uykusuzluğa neden olabilir.
• Derin düşünme ve analizden uzaklaştırır.
• Bağımlı bir beyne, fiziksel ve zihinsel yoksunluk belirtilerine sebep olabilir.
DİJİTAL DETOKSA İHTİYACINIZ OLDUĞUNU NASIL ANLARSINIZ?
Dijital detoks yapmanız gerekiyor mu? Buna karar vermek için bu belirtilere dikkat:
• Telefonu bulamadığında endişeli veya stresli hissetmek
• Birkaç dakikada bir telefonu kontrol etmek zorunda hissetmek
• Sosyal medyada zaman geçirdikten sonra depresif, endişeli veya kızgın hissetmek
• Sosyal paylaşımlardaki beğenme, yorum yapma veya yeniden paylaşma sayılarıyla ilgili endişeler yaşamak
• Sosyal medyayı kontrol etmediğinde kaçırma endişe ve korkusu yaşamak
• Sık sık kendinizi geç saatlere kadar uyanık kalmak ya da sosyal medyaya girmek için erken kalkmak
• Telefonu kontrol etmeden bir şeye konsantre olmakta zorlanmak
DİJİTAL DETOKS NASIL YAPILIR?
Dijital detoksa başlamadan önce zaman aralığını kendiniz belirleyin. İlk hedefiniz bir günlük veya daha iyisi iki günlük bir hafta sonunuzu dijital detoksa ayırmak olabilir. Daha sonra bu detoksu belirli aralıklarla; örneğin ayda bir hafta sonu olacak şekilde hayatınıza sokabilir ve ilerleyen dönemlerde genişletebilirsiniz. Zaman aralığını ve sıklığını kendi ihtiyaçlarınıza göre belirlemeniz önemli.
Her gün teknolojisiz saatler planlayın, yemek sırasında telefonunuzdan uzak durun veya çeşitli hobiler edinerek teknolojiden bağımsız etkinlikler deneyin.
Telefonunuzu kullanmak istediğinizde nedenini düşünün. Bir faaliyetten kaçınmak için telefonunuza sığınıyorsanız bu bir olumsuz başa çıkma davranışıdır. Bu duyguyla nasıl daha iyi baş edebileceğinizi düşünün.
İşlerinizi planlamak için elinize kağıt ve kalem alın.
Teknolojiyi yatak odanızdan uzak tutun. Sabah uyanır uyanmaz telefonu elinize almayın.
DİJİTAL DETOKSUN YARARLARI
• Dikkatinizi akıllı cihazlara vermek yerine etrafınıza vermeye başladığınız anda kişisel ilişkilerin derinleştiği arkadaşlıklar kurmaya başlarsınız.
• Bilgisayar başında daha az vakit geçirmeniz daha sağlıklı ve dik bir vücut postürüne sahip olmanızı sağlar.
• Uykudan 2-3 saat önce teknolojik cihazları kullanmayı bırakmanız sonucunda vücut melatonin (gece salgılanan bir uyku hormonu) salınımını artırır ve böylece uykuya daha hızlı dalarsınız.
• İnternetin yarattığı daimi dikkat dağılımından uzaklaştığınız anda ertelediğiniz hayati kararları uygulamaya daha yatkın hale gelirsiniz.