Türkiye’de milyonlarca kişi emeklilik şartlarını araştırıyor. Bir yandan emeklilikte şartların iyi olması istenirken bazı kişiler ise prim günü nedeniyle emeklilikte sorun yaşıyo9r.
Prim gün sayısı emekli olabilmek için en önemli şartların başında geliyor.
İlk sigortalı olduğunuz tarihe göre prim gün şartı tamamlanmadan emekli olunması imkansız.
Peki bu durumda eksik prim günü olanlar nasıl sigortalı olur, hangi statüye sayılır ve eksik günler için ne yapmaları gerekir?
Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun Dünya’daki köşesinde emeklilkte prim gün sayısının detaylarını ve yukarıdaki soruların cevaplarını yazdı.
Erdursun şunları kaydetti: “SSK’dan emekli olmak için EYT’li olanlar yani 8/9/1999 tarihine kadar sigorta başlangıcı olanlar yaş şartı aranmadan ilk işe başlama tarihlerine göre 5000-5975 gün arası prim gün şartını tamamlaması gerekir. Bu durumda yaş şartı aranmaz ancak prim günü az olan kişiler 3600 günle de kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabilirler.”
Bağ-Kur’da durum ne peki? Erdursun kadınlar için 7200 gün, erkekler için 9000 günle yaş şartı olmadan ya da 5400 günle kadınlar 56 yaşında, erkekler ise 5400 günle 58 yaşında emekli olabileceklerini yazdı.
1999 İLE 2008 ARASI SİGORTALI OLANLAR
Şöyle devam etti: “SSK’da 9/9/1999-30/04/2008 arası sigortalı olanlar kadın ve erkekler 7000 günle kadınlar 58, erkekler 60 yaşında ayrıca, 4500 prim gün sayısı 25 yıllık sigortalılık süresi ile kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabilirler. Bağ-Kur’da ise kadınlar 9000 gün, erkekler 9000 günle kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabilir. Ayrıca kadınlar 60 yaşında 5400 günle, erkekler 62 yaş 5400 günle emekli olabilirler.”
EKSİK GÜN İÇİN YASAL HAKKINI OLABİLİR
Eksik günü olanlar için ise formül şöyle: 5510 sayılı yasanın 41. Maddesinin sağladığı hakka dayanarak borçlanma yapıp toplu para ödeyerek gün satın alabilir.
Erdursun, eksik günü olanlara, 5510 sayılı yasanın 41. Maddesini incelemelerini önerdi ve borçlanma hakları varsa bundan faydalanabileceklerini bildirdi.
Eksik gün tamamlanması için SGK’ya borçlanma hakkı olanların ödeyecekleri miktar ise günlük 277,39 TL ile 2.080,43 TL.
Erdursun, yurtdışı borçlanmasına dair ise ödeme miktarının günlük 390,08TL ile 2.925,60 TL arasında değiştiğini bildirdi.
“Yurtdışı borçlanması eski Bağ-Kur’a yani 4/B’ye sayılır.” diyen SGK Uzman Erdursun şöyle devam etti: “Memurların aylıksız izinlerinde geçen süreler eski Emekli Sandığına yani 4/C’ye sayılır.
Diğer borçlanmalar son prim ödemesi hangi statüden ise o statüye sayılır. Bağ-Kur’dan ödenmeyen primleri ihya yapmak isteyenler yani canlandırmak isteyenler günlük 299,06 TL ile 2.242,95 TL ödeyerek gün alabilirler. Ayrıca emeklilikte son 2520 güne dikkat ederek eksik günlerin tamamlanması için isteğe bağlı sigorta primi de ödenebilir. Bağ-Kur statüsünde isteğe bağlı sigorta primi ödenebilir. 1/10/2008’de isteğe bağlı SSK kaldırıldı. İsteğe bağlı sigorta primleri sadece Bağ-Kur’dur. Ancak 1/10/2008’den önce devlet memuru olanlar işten ayrıldıktan sonra altı ay içinde müracaatta bulunmak koşulu ile isteğe bağlı iştirakçi primi yani 4/C iştirakçi primi ödeyebilirler. 1/10/2008’den sonra devlet memuru olanların iştirakçi primi ödeme hakları yoktur.”
İsteğe bağlı Bağ-Kur primi için aylık ödeme miktarının 8.321,76 TL olduğunu anımsatan Erdursun “İsteyenler bunun 7,5 katına kadar 62.413,20 TL’ye kadar ödeme yapabilirler.” dedi.
SGK Uzmanı Özgür Erdursun eksik gün sorunu yaşayanlara yönelik şu bilgileri verdi:
“Emeklilikte primler tamamlandığında son ödenen 2520 güne bakılarak, en çok hangi statüden prim ödenmiş ise o statünün şartları ile emekli olunur. Geçmişte memur ya da SSK’lı olarak çalışmış son 1260 günden daha fazla isteğe bağlı sigorta primi ödenir ise Bağ-Kur şartlarına geçilmiş olur. Kendi adına işyeri olan ya da şirket ortakları Bağ-Kur’lu olur. Ancak A.Ş’lerde ortak olup yönetim kurulu üyesi olmayanlar Bağ-Kur’lu olmaz hatta bu kişiler ortağı olduğu A.Ş’de SSK’lı yani 4/A’lı olarak çalışabilirler. Limited şirket ortakları 1/10/2008’den sonra ortağı olduğu şirkette sigortalı olarak çalışamaz. 1/10/2008’den önce limited şirket ortağı olamadan önce bu şirkette sigortalı olarak çalışmaya başlamış sonrasında ortak olmuş ise bu kişilerin 4/A sigortalılığı ara verilmeden devam etmiş ise SSK’ya sayılır. 28/02/2011 sonrasında kendi adına işyeri olan ya da şirket ortağı olan kişi kendi şirketi dışında başka bir işyerinde 4/A’lı olarak çalışabilir. Bağ-Kur otomatik olarak kesilir 4/A devam eder. Bu durumda fiilen gerçekten çalışmak önemlidir, aksi halde çalışmadan 4/A SSK’lı olmak için fiilen çalışma olmadan, çalışıyormuş gibi sigorta primi ödemek sahte sigortalılığa girer ve emeklilik iptaline kadar gidebilir. Tüm bunlara dikkat ederek eksik günleriniz tamamlayarak emekli olabilirsiniz.”