2022 Dünya Hava Kirliliği Raporu’na göre, dünyada en kirli havaya sahip ülkeler Çad, Irak, Pakistan, Bahreyn ve Bangladeş olarak belirlendi.
En temiz havaya sahip ülkeler ise Guam, Fransız Polinezyası ve Bermudalar şeklinde sıralandı.
DÜNYANIN HAVASI EN KİRLİ ŞEHRİ CHİANG MAİ
Dünya çapında hava kirliliği en fazla olan şehir Tayland’ın Chiang Mai kenti olarak tespit edildi.
AVRUPA’DA EN KİRLİ HAVA BOSNA HERSEK’TE
Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) 2022 verilerine göre, Avrupa’da en kirli havaya sahip ülke Bosna Hersek olarak saptandı. Bu ülkeyi Kuzey Makedonya ve Sırbistan izledi.
DÜNYANIN EN TEMİZ HAVAYA SAHİP ÜLKELERİ
Dünyadaki 101 ülkenin hava kalitesini canlı olarak izleyen İsviçre merkezli IQ Air’in yayınladığı raporda da Avustralya, Estonya, Finlandiya, Grenada, İzlanda ve Yeni Zelanda, dünyanın en temiz havaya sahip ülkeleri arasında yer aldı.
HER YIL 7 MİLYON KİŞİYİ HAVA KİRLİLİĞİNDEN ÖLÜYOR
Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) aktardığı 2020 verilerine bakıldığında, hava kirliliği dünya genelinde her yıl 7 milyon kişinin hayatını kaybetmesine sebep oluyor. Bu rakam, hava kirliliğinin yol açtığı ölümlerin sigara ve kötü beslenme kaynaklı ölümlerle eşit düzeyde olduğunu gözler önüne seriyor.
Avrupa Çevre Ajansı (AÇA) ise 2020’de Avrupa Birliği (AB) genelinde 238 bin kişinin “havadaki ince partiküllerin” yol açtığı kirlilik nedeniyle hayatını “erken” kaybettiğini duyurdu.
AÇA, aynı zamanda, hava kirliliğinin, Avrupa’da her yıl 18 yaş altında 1200’den fazla çocuk ve gencin ölümüne sebep olduğunu bildirdi.
DSÖ standartlarına göre, bir bölgedeki havanın “temiz solunabilen hava” olması için ince partikül madde (PM2,5) değerinin metreküp başına en çok 5 mikrogram olması gerekiyor.
DÜNYANIN YÜZDE 99’U KALİTESİZ HAVA VE YAŞAM KOŞULLARINDA YAŞIYOR
DSÖ’nün 2022’de çıkardığı bir raporda, dünya nüfusunun yüzde 99’unun, kaliteli hava standartlarının altında ve insan sağlığını tehlikeye atan koşullarda yaşamını sürdürdüğü belirtildi.
Raporda, incelenen ülke ve şehirlerin tamamında havanın, vücuda zararlı oranda ince partiküllü madde ve azot dioksit barındırdığı, bu elementlerin en çok “orta ve düşük gelirli ülkelerdeki” havada bulunduğu bilgisi aktarıldı.
Havadaki zararlı partiküllü madde miktarını ölçen PM2,5 ve PM10 oranlarının yaklaşık 2 bin şehirde son 11 yılda 6 katından fazla arttığı kaydedilen raporda, bu partiküllü maddelerin solunum yoluyla akciğer ve kan dolaşımına girerek felç ve solunum hastalıklarına neden olabileceği belirtildi.
Ayrıca DSÖ’nün söz konusu raporuna göre, önlenebilir çevre sorunları dünyada yılda 13 milyondan fazla kişinin ölümüne yol açıyor.
HAVA STANDARTLARI SAĞLANIRSA İNSAN ÖMRÜNÜN 2,3 YIL UZAYABİLİR
Chicago Üniversitesi Enerji Politikası Enstitüsü (EPIC) tarafından çıkarılan Hava Kalitesi Yaşam Endeksi (AQLI) raporunda da hava kirliliğinin insan ömrüne etkileri araştırıldı. Raporda, tüm ülkelerin DSÖ’nün hava kirliliği standartlarını sağlamasıyla ortalama insan ömrünün 2,3 yıl uzayabileceği; bunun, dünya nüfusuna 17,8 milyar yaşam yılı ekleyebileceği bilgisi verildi.
EN ÇOK ÖLÜMLER GÜNEY ASYA ÜLKELERİNDE
Hava kirliliğinin insan yaşamına yönelik en büyük dış tehlike olmaya devam ettiği vurgulanan raporda, bunun en çok Güney Asya’da ölümlere sebep olduğu ifade edildi. Raporda Bangladeş, Hindistan, Nepal ve Pakistan’da mevcut kirlilik seviyesinin devam etmesinin buralarda insan ömrünü ortalama 5 yıl kısaltabileceğine dikkat çekildi.
TÜRKİYE BU LİSTENİN NERESİNDE?
2022 Dünya Hava Kirliliği Raporu’na göre, Türkiye, dünya hava kirliliği sıralamasında 45’inci sırada yer alıyor.