Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron‘un eşi, Fransızcaya olan sevgisi nedeniyle son zamanlarda Fransızcanın toplumsal cinsiyeti kapsayıcı bir biçiminin kullanımındaki ani artışa karşı olduğunu ifade etti.
Akademik kurumlar ve bazı resmi makamların kullandığı, cinsiyetsiz bir yazım sistemi olan “kapsayıcı yazım”, sol eğilimli gençlerle ülkenin muhafazakarları arasındaki kültür savaşlarında popüler bir konu haline geldi.
L’Obs dergisine konuşan Brigitte Macron, “Fransızca öğrenmek zaten zor. Bunu daha da karmaşık hale getirmeyelim. Bu kültürel bir duruş” dedi.
Independent’in aktardığı habere göre, toplumsal cinsiyetini değiştirmeyi seçen yetişkinlere karşı olmadığını açıklayan Macron, Fransızcada değişiklik yapılmasını teşvik eden hamleleri reddederken “sessiz çoğunluk” adına konuştuğunda ısrar etti.
İngilizce’nin aksine Fransızca, tüm isimlere dişil ya da eril bir artikelin atandığı cinsiyetlendirilmiş bir dil.
Öte yandan giderek daha çok popülerleşen bu sistem, konuşmacının eril sıfatlara ve isimlere dişil ve çoğul anlamlar eklemek için tireli bir -e ve -s eklemesini gerektiren alternatif, toplumsal cinsiyeti kapsayıcı bir muadil yaratmayı amaçlıyor. Böylece, öğrenciler (les étudiants) les étudiantes oluyor ve hem kız hem de oğlan öğrencilerden dişil “e” eklenerek bahsediliyor.
Fransızcada İngilizce’deki they/them (onlar/onları) zamirinin resmi bir karşılığı olmamasına rağmen kapsayıcı yazılarda, il (he) ve elle (she) sözcüklerinin karışımı olan ve “yell” olarak telaffuz edilen iel (tekil) ya da iels (çoğul) tercih ediliyor.
Kapsayıcı yazım artık sosyalist liderliğindeki Paris Konseyi ve Sorbonne tarafından kullanılırken, Fransız diliyle ilgili konuları yöneten devlet organı Academie Française gibi bazı kurumlar sistemi Amerikan “duyarcı” kültürünün bir semptomu diyerek reddetmeye devam ediyor.
Hatta 2017’de Konsey, bu biçimin kapsayıcılığı teşvik etmeye ters düştüğüne ve “Fransız dilinin uygulanmasına ve anlaşılmasına zarar verdiğine” karar vermişti.
Brigitte Macron nadiren siyaset sahnesine çıksa da geçen yıl ‘iel’ zamirini listelediği için Robert sözlüğüne saldırmıştı.
O zaman “İki zamir var, il ve elle” demişti.
Macron, “Bu dil çok güzel. Ve iki zamir yeterli” yorumunu yapmıştı.