Kabinesi ve partisinde yaşanan istifalar, başbakanlıkta Covid-19 kısıtlamalarını ihlal eden partiler gibi bir dizi olayın ardından üzerinde istifa baskısı oluşan İngiltere Başbakanı Boris Johnson, bugün Muhafazakar Parti liderliğinden, sonbaharda ise parti liderlik seçiminin ardından başbakanlıktan istifa edeceğini açıkladı.
İngiltere’de art arda gelen istifaların ardından bugün basın toplantısı düzenleyen Johnson, “Yeni lider görevine başlayana kadar, görevimde devam edeceğim. Görevimde benimle birlikte olan aileme, arkadaşlarıma ve İngiliz halkına teşekkür ederim. Bu başbakanlık süreci benim için çok önemli ve öğretici oldu” dedi.
“GURUR DUYUYORUM”
Johnson, hükümetinin yaptıklarından gurur duyduğunu ifade ederek, ülkesinin batıya Rusya-Ukrayna savaşında ‘Putin’in saldırganlığına’ karşı liderlik ettiğini belirtti. Johnson, pandemide ülkesini temsil edişi ve ‘en hızlı’ aşı tedarikini sağlamaları konusunda da gururlu olduğunu aktardı. İngiltere Başbakanı Johnson, geçen haftalar boyunca çalışma arkadaşlarını ikna etmeye çalıştığını belirterek, ülkede bir hükümet değişikliğinin garip olacağını söylediğini belirtti. Johnson, “Siyasette kimse vazgeçilmez değildir” ifadelerini kullandı.
SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?
İngiltere’de Muhafazakar Parti lideri istifa ettiğinde, parti içinde yeni bir seçim yapılıyor. Mevcut kurallara göre, aday olabilmek için 8 Muhafazakar Parti milletvekilinin desteğine ihtiyaç var. İngiltere’de Muhafazakar Parti milletvekillerinin oylaması sonucu iki aday kalana kadar oylama yapılıyor. Son iki milletvekili kaldığında ise sadece milletvekilleri değil, ülke çapındaki tüm Muhafazakar Parti üyeleriyle kazanan belirleniyor.
Seçilen Muhafazakar Parti liderinden, parlamentoda en fazla milletvekiline sahip partinin lideri olarak, Kraliçe tarafından bir hükümet kurulmasını istenecek.
GAFLARIYLA GÜNDEMDEN DÜŞMEDİ
Ateşli bir brexit taraftarı olarak, “ayrılık” için her şeyi yaptı. Gaflarıyla, tartışmalı sözleriyle gündemden hiç düşmedi. Bors johnson,, ingiltere’nin en prestijli adreslerinden 10 Numara’da, siyasi kariyerinin en büyük rüyasını yaşadı.
1964’te New York’ta doğan Johnson, kız kardeşine “Dünyanın Kralı” olmak istediğini söyleyen bir çocuktu. Oxford Üniversitesi’nde eğitim gördü.
Rotasını gazeteciliğe çevirdi. ilk adımını İngiliz Times gazetesinde attı. Görevine yalan alıntı yaptığı için son verildi.
Boris Johnson; özellikle Daily Telegraph gazetesindeki yazılarıyla ses getirdi. Gazetenin Brüksel temsilciliğini yaptı. Muhafazakar eğilimli Spectator dergisinin editörlüğünü yürüttü.
Siyasete girişi ise 2001 yılında oldu. Muhafazakar Parti milletvekilliğini, Londra Belediye Başkanlığı izledi. 2008’de başlayan belediye başkanlığı görevini 2016 yerel seçimlerine kadar sürdürdü. johnson, Theresa May hükümetinde Dışişleri Bakanlığı koltuğuna oturdu. Ancak May’in AB ile yürüttüğü brexit müzakerelerini protesto etmek için istifa etti. Ama Brexit hayalden vazgeçmedi. Muhafazakar Parti Lideri ve İngiltere Başbakanı olarak May’in yerine geçtiğinde, Birleşik Krallığı’n 47 yıl süren Avrupa Birliği serüvenine son noktayı da o koydu.
Boris Johnson, Türkiye’de de yakından bilinen bir isim. Ali Kemal’in torunu olarak tanındı. Osmanlı Devleti’nde Damat Ferit Paşa hükümetinin İçişleri Bakanı olan Ali Kemal, 1900’lerin başında sürgün edilmiş, o dönem İngiltere’de İngiliz bir kadınla evlenmişti. Boris Johnson, o evlilikten olan ve johnson soyadını alan Osman Kemal’in oğlu’nun oğluydu.
Johnson, İngiltere siyasetinin en renkli figürlerindendi. Çelik bir halatla Viktoria Parkı’nda asılı halde görüldüğü de oldu, bir balık pazarında elinde balıkla görüntülendiği de. Londra sokaklarında bisikletiyle seyahat etti sık sık. Johnson’ın telefonda işletildiği olay da hafızalarda yerini aldı. Boris Johnson’ın, kendini Ermenistan başbakanı Nikol Paşinyan olarak tanıtan kişiyle 18 dakika boyunca konuştuğu ortaya çıkmıştı.,
Tüm dünyayı saran Coronavirüs salgını İngiltere’de de büyük bir sağlık krizini beraberinde getirdi. Johnson Hükümeti, virüsün ortaya çıktığı Aralık 2019’da “toplum bağışıklığı”nın en doğru strateji olduğunu savunuyordu. Topluma bağışıklık kazandırmanın Coronavirüsle mücadelede en yanlış yol olduğu çok geçmeden ortaya çıktı. Virüs bizzat Başbakan Johnson’a bulaştı. Üç gün yoğun bakımda kaldı. Bir hafta sonra hastaneden taburcu edilen Johnson, hayatını kurtaran sağlık çalışanlarına minnettarlığını dile getirirken, ingiltere de ülkelerin çoğu gibi kapanmaya gitti.
Borıs Johnson’ın daha çocukken hayalini kurduğu Başbakanlık kariyeri, Coronavirüs salgınının başında ülke karantinadayken Başbakanlıkta düzenlenen partiler sebebiyle tehlikeye girdi.
Karantina kısıtlamalarını ihlal ettiği ortaya çıkan İngiltere Başbakanı, Özür diledi, kuralları çiğnediğini bilmediğini öne sürdü.
Johnson tüm tepkilere ve istifa çağrılarına karşın koltuğunu korumayı başardı. Johnson, 148’e 211 oyla partisinden güvenoyu aldı.
Johnson’a Başbakanlık koltuğunu kaybettiren kriz ise bir taciz skandalı ile geldi. Muhafazakar Parti’nin Parlamento’daki grup denetçisi Chris Pincher, taciz iddiaları sebebiyle partiden uzaklaştırıldı.
Suçlamalara karşın Pincher’ı görevden almayan Johnson, kabinede de art arda istifalarla karşılaştı. Sağlık Bakanı Sajid Javid ve Hazine Bakanı Rishi Sunak ile başlayan istifalar, Boris Johnson hükümetinin sonunu getirdi.
İstifa haberinin ardından gözler Boris Johnson’ın yerine geçebilecek isimlere çevrildi. İsimler arasında iki kadın adayın ismi öne çıkıyor…
LİZ TRUSS
46 yaşındaki Dışişleri Bakanı Truss, açık sözlülüğü ve siyasetteki savaşçı tarzı ile Muhafazakar Parti üyeleri arasında hayli popüler. Sosyal medya hesaplarından yayımladığı özel fotoğraflarıyla kimi zaman eleştirilen, hatta Uluslararası Ticaret Bakanlığını “Instagram Bakanlığına” çevirmekle suçlanan Liz Truss, bu eleştirilere kulak asmıyor. Verdiği pozlar Margaret Thatcher’a benzetiliyor.
Liz Truss’ün politikaları da Thatcher’ı andırıyor. Truss, düşük vergi, bürokrasinin azaltılması, kamu sektörünün küçültülmesi ve işçi haklarının azaltılmasını savunuyor, tam anlamıyla serbest piyasa ideolojisine dönüşü ve asgari devlet müdahalesini istiyor.
BEN WALLACE
Savunma Bakanı Wallece, Ukrayna Savaşı’ndaki tutumu ve Afganistan’dan tahliyelerdeki başarısı sayesinde muhafazakar basının gözdesi. Eski bir ordu subayı ve Johnson’ın yakın müttefiki olan 52 yaşındaki Wallece, her ne kadar güvenilir bir portre çizse de parti içerisinde beklediği desteği göremiyor.
PENNY MORDAUNT
Eski Savunma Bakanı Mordaunt’ın adı son 10 gündür Muhafazakar Parti kulislerinde daha sık geçmeye başladı. Mevcut Savunma Bakanı Ben Wallace’ın hemen arkasında ikinci favori seçenek olarak gösteriyor. Güçlü bir Brexit taraftarı ve 2016’daki “Ayrıl” kampanyasının kilit figürü olan Penny Mordaunt, Muhafazakar Parti’nin savaşan gruplarından destek alabilecek potansiyel bir birlik adayı olarak görülüyor.
JEREMY HUNT
Çoğu siyasi gözlemciye göre yılın başında ibre Hunt’tan yanaydı. “Güvenli seçenek” olarak anılan 55 yaşındaki eski Sağlık ve Dışişleri Bakanı 2019’daki liderlik yarışında Johnson’a yenilmişti. Ama son aylarda ismi “muhtemel Başbakan” listesinde geri sıralara düştü. Brexit karşıtlığıyla bilinen Hunt’ın tarzı daha ölçülü. Hunt, merkez sağ geleneksel muhafazakarlara hitap ediyor.
RİSHİ SUNAK
ilk Hindu Maliye Bakanı, yakın zamana kadar anketlerin gözdesiydi. Ancak umutları, kişisel servetini vergilendirmeden uzak tutma çabası ve benzer ailevi sorunlar nedeniyle sekteye uğradı. 42 yaşındaki Sunak, sosyal medyada yüksek bir profile sahip ve pandemi sırasında ekonomiye aktardığı destek nedeniyle İngiliz kamuoyundan alkış aldı. Başbakanlık için yarışmaya en hazır aday olarak görülse de bagajında etnik ve “etik” sorunları olan bir isim.
SAJİD JAVİD
Eski Maliye ve Sağlık Bakanı Sajid Javid de başbakanlık yarışında adı geçen isİmlerden biri. Pakistanlı göçmen bir otobüs şöförünün oğlu olan Javid, bugün, ülkenin en varlıklı bankacıların biri. 52 yaşındaki Sajid Javid de Rishi Sunak gibi “kişisel serveti” ve vergi işleriyle ilgili sorular yaşıyor.
DİĞER ADAYLAR
Bu isimlerin dışında, yarışa katılma ihtimali olan iki Muhafazakar Partili daha var; eski bir subay ve dış politika uzmanı Tom Tugendhat ile eski Eğitim Bakanı, Iraklı bir mültecinin oğlu olan Nedim Zahavi.
Her ne kadar bu isimler bazı basın yayın organların da listenin üst sıralarında gösterilse de Başbakanlık yarışında iki kadının yani Liz Truss ile Penny Mordaunt’un adı giderek daha öne çıkıyor.