Son dönemlerde Gelir İdaresi Başkanlığı ve CİMER’e vatandaşlardan şikâyet yağıyor. Vergi uzmanları, devletin KDV soygunuyla milyarlarca lira gelir kaybına uğradığını belirtiyor. Maliye, düşük KDV oranıyla işlem yapanlar için saha denetimlerini artırmış durumda… Gıda maddelerinde KDV oranının yüzde 1 olarak uygulanmasını fırsat bilen uyanık esnaf, yeme içme sektöründe yüzde 10 yerine düşük KDV’den işlem yapıyor.
Mükelleflerin aynı mahiyetteki ürün teslimine veya hizmete ilişkin aynı KDV oranını uygulaması gerekiyor. Oran farklılığını istismar eden bazı uyanık esnaflar, hem devlete ödenecek vergiyi kaçırıyor hem de vergisini doğru göstererek ödeyenlerle rekabet eşitliğini bozuyor.
Düşük KDV oranından fiş keserek, devlete vereceği vergiyi eksik ödeyenlerin başında restoranlar, kafeler, eczaneler geliyor. Eczanelerde ilaçlar besin takviyesi gibi gösterilerek yüzde 1’den KDV kesiliyor. Restoran ve kafeler, kahvaltı veya yemek menüsünde, yüzde 10 olan malı, ekmek, et, su, meyve suyu satmış gibi göstererek, perakende fişini yüzde 1’den yazıyor. Oto yıkamacılar dahi araç yıkama hizmetinin KDV’sine yüzde 1 yazarak işi kılıfına uydurmaya başladı. Gece kulüpleri de aynı durumda…
Maliye Bakanlığı, son dönemde iyice artan KDV istismarının peşine düştü. Düşük KDV oranını istismar eden işletmeler, hem vatandaşın şikâyetlerinden hem de Gelir İdaresi Başkanlığı’nın anlık baskın şeklindeki denetimlerinden tek tek tespit edildi. Önümüzdeki günlerde KDV hilesine başvuran eczaneler ile özel muayenehanelerinde hizmet karşılığı fiş dahi kesmeyen doktorlara daha sıkı denetim başlatılacak. Özellikle doktorlar ve güzellik salonları, yaptıkları hizmet karşılığı fiş ya da fatura kesmeyerek, mal satış fiyatı içinde yer alan KDV’yi devlete ödemediği gibi kendisine de ek gelir sağlıyor. Maliye hazirandan itibaren yeni nesil bir pos makinesi kullanılmasını da planlanıyor. Yapay zeka, su, ekmek, et fişi kesildiğinde algoritma Maliye’ye haber verecek.
Örneğin, 500 TL’lik bir hesap ödediğiniz kafede önünüze gelen fişte KDV yüzde 1 olarak yazıyorsa, kesilen vergi 5 TL oluyor. Yüzde 10’dan KDV kesilmesi durumunda ödenecek vergi 50 TL’yi buluyor. Bu, düşük KDV ile sadece bir faturada devletin 45 TL’lik vergi kaybına uğraması anlamına geliyor.
Mal ve hizmetlere uygulanan KDV yüzde 10 ila 20 arasında değişiyor. Hijyen ürünleri, benzin, tütün, alkol ve elektronik cihazlar da KDV yüzde 20. Gıda ürünlerinde ise yüzde 1.
KDV istismarı yapan işletmeler tespit edildikten sonra vergi incelemesine sevk ediliyor. Yapılan hile, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesine göre ‘kaçakçılık’ suçuna giriyor. Bunu yapanlar, muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge ve sahte belge kullanımından dolayı vergi suçu işlemiş kabul ediliyor. Yasaya göre, defter, kayıt ve belgeleri tahrif edenler veya gizleyenler veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleyip, kullanan hakkında 18 aydan beş yıla kadar hapis cezası var. Vergi uzmanları, vatandaşın alışveriş fişlerine dikkat etmesini, hata gördüklerinde 189 Alo Maliye hattını aramasını ya da vergi daireleri ile defterdarlıklara yazılı başvuru yapmasını öneriyor.