2023 yılı ek bütçesi Meclis Genel Kurulunda kabul edildi.
Görüşmeler geceyarısı sona ererken, muhalefet sık sık emeklinin durumunu gündeme taşıdı.
Saadet Partisi İstanbul Milletvekili Mustafa Kaya, millî gelirin yüzde 67’sini yüzde 10’luk bir kesimin harcadığını, kalan yüzde 90’ın ise yüzde 33’ü paylaşmaya çalıştığını belirterek, açlık sınırının 10 bin 300 liraya, yoksulluk sınırının 33 bin liraya çıktığını söyledi.
Kaya, “ama biz torba yasada 7.500 liraları, 8 bin liraları, 9 bin liraları emekliye reva gördük ve 10 bin liranın altında, 10.300 liranın altında, açlık sınırında insanları yaşamaya mahkûm ettik; bu mu başarı, bu mu ekonomideki başarı modeli? 2023 yılının kabul edilen ilk bütçesinde de yoktu, bu bütçede de yok; bu bütçede köylü yok, bu bütçede işçi yok, bu bütçede memur yok, bu bütçede emekli yok, engelli yok, öğrenci yok, inşaat işçisi yok, bu bütçede yüzde 60’lık düşük gelir sahibi insanlarımız yok. Bu bütçe yine servet transferinin, gelir dağılımındaki adaletsizliklerin devam edeceğine dönük işaretleri bize veriyor” dedi.
Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi Muş Milletvekili Sezai Temelli, en büyük mağduriyeti emekliler yaşadığını ifade etti.
Emekliler için yeni bir öneride bulunan Temelli, şunları söyledi:
“Kök ücret ile en az emekli maaşı ücreti arasında bir fark var: Yaklaşık 2 bin lira. Gelin, her emekliye 2 bin lira verelim baştan. Her emekliye vereceğimiz 2 bin lirayla 5.500 olan kök ücret 7.500 liraya çıkar; doğru mu? Doğru ve buradan itibaren bu ücretleri yeni kök ücreti olarak belirleyelim, üzerine yüzde 25 zam yapalım. Bunun maliyeti yaklaşık 180 milyar lira, bilemediniz 200 milyar lira. Şimdi, bütçeciyiz, o zaman kaynağını da söylemek zorundayız: Cumhurbaşkanına borçlanma yetkisi verdiniz ya 2,2 trilyon; onun noktadan sonraki 2’lik kısmını, 200 milyarını buraya kullansın; emekliler de mutlu olsun en azından şimdilik kısmen de olsa bir iyileşme olsun.”
İYİ Parti Kocaeli Milletvekili Lütfü Türkkan, hükümetin ek bütçede tamamen çalışan kesimden, asgari ücretliden, emekliden alınan vergilerle Türkiye’yi ayakta tutmaya çalıştığını savundu.
Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi Adana Milletvekili Tulay Hatımoğulları Oruç, emeklilerin günlerdir seslerini duyurmaya çalıştığını belirterek, “Parlamentodaki 600 milletvekilinin odasına tek tek telefon ettiler, sizlerin de odalarına telefon etmişlerdir. ‘Bizi de bu pakette görün.’ dediler ama biz görmemede, bu iktidar görmemede ısrar etti.” diye konuştu.
Pruç, bütçeden emeklilerin ölüme mahkum edilmesi kararının çıktığını söyledi.
CHP Kocaeli Milletvekili Nail Çiler, bütçenin yüzde 14’ü faiz giderine ayrılırken, emekliye 100 milyar ayrılmadığını ifade etti.
Çiler, “Bu ek bütçede emekliye, işçiye, çiftçiye, tacire, tüccara, girişimciye, sanayiciye ayrılan hiçbir kalem yok. Bütçe faiz giderlerine, borca ayrılmıştır, bunun yükü de ücretliye, emekliye yüklenmiştir.” dedi.
En fakir emeklilerin Türkiye’de yaşadığını söyleyen Çiler, “Bizde ortalama 289 euro; Avrupa’daki emeklilere baktığımız zaman Fransa’da yaklaşık 1.400 euro, İspanya’da 1.250 euro, Hollanda’da 1.300 euro, Almanya’da 1.152 euro, Bulgaristan’da bile 350 euro.” bilgisini verdi.
CHP Kocaeli Milletvekili Harun Özgür Yıldızlı da iktidar grubuna yönelik olarak şunları söyledi:
“… yüzleşeceğiniz sorulara cevabınız hazır mı? Bizler emekli ve memurlarımızın refah seviyelerinin artması için tüm itiraz ve önerilerimizi yaptık ancak size kabul ettiremedik. Yarın Kocaeli’de emekli vatandaşlarımız bana gelip hesap sorduklarında ‘Cevabı iktidar vekilleri versin.’ diyeceğim. Onların yüzüne karşı da ‘Evet, biz sizin için yüzde 25 zammı uygun gördük, hatta 7.500 Türk lirası emekli maaşı alıyorsanız zam bile yapmadık.’ diyebilecek misiniz?”
Genel Kurulda hükümet adına eleştirilere yanıt veren ve ek bütçeyi savunan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ise emekli ile ilgili olarak şu ifadeleri kullandı:
“‘Bu bütçede köylü yok, işçi yok, memur yok.’ gibi değerlendirmeleri oldu arkadaşlarımızın. Değerli arkadaşlar, son yaptığımız artışlarla en düşük memur maaşı 2022 yılı Aralık ayına göre aile yardımı dâhil kümülatif olarak yüzde 142 oranında artarak 22.017 liraya yükseltilmiştir. Yine, baktığınız zaman kamu işçilerindeki artışlar son derece yüksek seviyelerdedir. Net asgari ücret 2023 yılının Ocak ayında yüzde 54,66 artırılarak 8.507 Türk lirasına yükseltilmişti. Temmuzda ilave bir artış daha yaptık altı ay geçmesine rağmen, yüzde 34 artırdık ve 11.402 liraya yükseldi. Böylece, 2023 yılında net asgari ücrette kümülatif olarak yüzde 107,3 oranında artış yapıldı.
Yine, en düşük emekli aylığı: Yılbaşında yüzde 114 oranında en düşük emekli aylığını artırdık. 2022 Temmuz ayında en düşük emekli aylığının asgari ücrete oranı yüzde 64’tü. Geldiğimiz noktada asgari ücrette çok yüksek artış yapmış olmamıza rağmen en düşük emekli aylığının asgari ücrete oranı yüzde 66’ya yükseltilmiştir.”