Norm Haber

Şamanizm nedir? Günümüze kadar gelen Şaman gelenekleri

Birçoğumuzun gün içerisinde nedensizce yaptığımız ve belki ailemizden belki de çevremizden alıştığımız bazı davranışlar vardır. Örneğin tahtaya vurmak, kurşun döktürmek ya da köpek uluması duyduğumuz zaman kötü bir şey olacağını düşünmek. Bu batıl inançların kimilerinin anlamını biliyor olsak da kimilerini hiç fikrimiz olmadan uygulamaya devam ediyoruz. Hayatımızın her alanında yer alan bu inançlar ise bizlere Şamanizm'den kalmış gelenekler. İşte günümüze kadar gelen Şaman gelenekleri...

1. Tahtaya vurmak

Eski Türkler, göçebe oldukları için daha önce girmedikleri ormanlara ve bazı yerlere girmeden önce orada bulunan kötü ruhları kovmak için ağaçlara vururlar ve ses çıkarırlarmış. Bu davranışı yapmalarının sebebi ise orada bulunan kötü ruhları kovmakmış. Biz de günümüzde bu hareketi kötü bir şey söylediğimizde yapıyoruz.Yani bir nevi tahtaya vurup ses çıkartarak kötü ruhların söylediğimiz şeyleri duymasına engel olmaya çalışıyoruz. Aynı zamanda Şamanizm inancına göre her varlığın bir ruhu olduğuna inanılır. Tahtaya vurma eylemi de kötü ruhları tahtaya yönlendirmek için yapılır.

2. Ölünün üzerine bıçak koymak

Eski Türklerin inancına göre madenler koruyucu ruhlara sahiptirler. Günümüzde hala uygulanmaya devam edilen ölünün üstüne bıçak koymak ve lohusa kadınların yanına makas ve iğne koymak gibi davranışlar o kişileri kötü ruhlardan korumak için yapılıyor.

3. Ağaçlara bez ya da çaput bağlamak

Bir dilek dileme ritüeli olan bu gelenek günümüzde hala yapılmaya devam ediliyor. Şamanizm inancına göre dilediğimiz dileklerin gerçekleşmesi ruhlar aracılığı ile gerçekleşir. Her varlığın bir ruhu olduğuna da inanılan Şamanizm inancında dilekler ağaçlara bez bağlanarak yapılır. Bunun nedeni ise ağaçların yaşam sembolü olarak görülmesidir.

4. Kapı eşiğine basmamak ya da oturmamak

Günümüzde hala kapı eşiğine basmak ve oturmak uğursuzluk getirileceğine inanıldığı için yapılmaz. Bu inancın temeli ise eşik iyesi ismi de verilen ruhlardan gelir. İnanışlara göre her evin bir iyesi bulunur. Bu ev iyeleri, evleri kötü ruhlardan ve hastalıklardan korumakla görevlidir. Evin koruyucu ruhu olan ev iyesi ise eşiklerde yatar. Bu nedenle eşiklere oturmanın ve basmanın bu ruhları rahatsız edileceğine inanılır.

5. Yolcunun ardından su dökmek

Bu gelenek gerçekleştirilirken giden kişinin su gibi gidip su gibi gelmesi temenni edilir. Yani su gibi hızlı ve rahat şekilde gidilmesi ve gelinmesi için bu eylem gerçekleştirilir. Aynı zamanda bu geleneğin yapılma amaçlarından biri de giden kişinin üzüntüsünü hafifletmek amacı ile ruhlara su serpmektir.

6. Kurşun dökmek

Kurşun dökme geleneği nazardan korunmak için yapılır. Bu gelenek Şamanizm inancında da kötü ruhlardan korunmak için gerçekleştirilen bir gelenekti. Şamanlar’da bu geleneğe verilen isim ise “Kut Dökme” idi.

7. Kırmızı kurdele

Gelinlerin beline, lohusa kadınların başına, nişan yüzüklerine ve hatta çocuklara kırmızı kurdele takılması günümüzde hala yapılmaya devam eden geleneklerden bir tanesi. Bu geleneğin yapılma nedeni ise Albız ismi verilen kötü bir ruha karşı korunmak.

8. Nazar

Belki de hepimizin korktuğu şeylerden biri olan nazar, eski Türk geleneklerinden günümüze ulaşmıştır. Bu inanışa göre bazı insanlar bakışları ile birilerine zarar vermeyi başarabilirler. Nazardan korunmak ise nazar boncuğu ve göz boncuğu gibi nesneleri kullanırız. Hatta bebeklerin yakalarına bile nazar boncuğu takarız.

9. Köpek uluması

Köpek uluması, günümüzde hala korku duymamıza neden olan davranışlardan bir tanesidir. Bu korku, eskilerden günümüze gelmeyi başaran bu gelenek sayesinde oluşur. Çünkü Şamanizm inancına göre köpekler bazı kötü olayları önceden hisseder ve bunu uluyarak insanlara anlatmaya çalışır.

10. Mevlit ve ilahiler

Şamanlar eskiden ayinlerinde davul ve kopuz kullanmışlardır. Onlar için müzik, hayatın ve ayinlerin vazgeçilmez bir parçası olarak bulunur. Aslında bizim inancımıza göre Kuran okumak ile müzik bir arada yapılması mümkün olan şeyler değillerdir. Ancak ilahiler bu geleneğin günümüze ulaşma şeklidir.

11. Mezarlardaki küçük suluklar

Günümüzde hala mezarların ayak uçlarında küçük suluklarbulunur. Bu sulukların orada olma amaçları ise ruhların susadıkları zaman

kalkıp o suluktan su içmelerine olan inançtır. Ayrıca mezarlığa gelen kuşların,

böceklerin ve diğer canlıların o suluklardan su içmesinin ölen kişinin ruhuna

fayda edeceğine inanılır. Bu nedenle mezarlıklar yapılırken ayak uçlarına küçük

suluklar yerleştirilir.

12. 40 sayısı

Türk toplumunda 40 sayısının oldukça özel bir yere sahip olduğu gözle görülür bir gerçek. Örneğin bir kişi öldükten sonra kırk gün geçmesini beklemek ya da bebeklerin kırkının çıkmasını kutlamak gibi adetler günümüzde hala yapılmaya devam ediliyor. Bu gelenek de diğer geleneklerimiz gibi Şamanizm inancından geliyor. Bunun nedeni ise Şamanizm inancına göre ruhun bedeni kırk günde terk ettiğinin düşünülmesidir.