-
![]()
-
Türkmenistan’da sonu yokmuş gibi görünen bir çölün ortasında, yarım asırdır yanmaya devam eden dev bir krater bulunuyor. Bilim insanları ve yerel halk, son 50 yılda bu krateri farklı şekillerde adlandırdı. Ancak bir isim diğerlerinden daha fazla dikkat çekti: Cehennem Kapısı.
-
![]()
-
Hikaye Soğuk Savaş’ın hüküm sürdüğü 1971 yılında, Sovyetler Birliği’nin Batılı güçlerle petrol konusunda bir çatışmanın yakın olduğuna ikna olduğu ve bilinmeyen hidrokarbon yatakları bulmak için coğrafyasının en uzak köşelerini aramaya başladığı zaman başladı. Bu arama, onları şu anda Türkmenistan’ın sınırlarında bulunan Karakum çölünü araştırmaya yöneltti.
-
![]()
-
350 bin kilmometrekarelik bir alanı kaplayan Karakum çölü, Türkmenistan’ın dörtte beşini kapsıyor. Ancak nüfus bölgede oldukça seyrek. Aynı zamanda, dünyanın en geniş kanalı olan Karakum Kanalı da bu çölden geçiyor.
-
![]()
-
Sovyet jeologları, 1960’lı yılların sonundan itibaren bölgede petrol ve doğalgaz bulmak amacıyla bir dizi programlı patlama gerçekleştirdi. Uzmanlar, analizlerine göre küçük bir doğal gaz rezervuarına erişim sağlayan sığ mağaraları dinamitlediler. Ancak patlama jeolojik yapıyı tahrip etti ve teknisyenler tarafından yerleştirilen ekipmanla birlikte zeminde çökmeye neden oldu.
-
![]()
-
Herhangi bir can kaybı olmamasına rağmen, patlama 70 metre çapında ve yaklaşık 30 metre derinliğinde bir çukura neden oldu ve jeologları endişelendiren bir soruyu gündeme getirdi: İnsanlığı riske atabilecek büyük bir gaz sızıntısı için uygun bir alan mı oluşturuldu?
-
![]()
-
Çalışmayı gerçekleştiren araştırmacılar, hatalarının olası sonuçlarından korktular ve bir hata daha yaptılar. Tehlikeli bir gaz sızıntısından korktuklarından, alevlerin birkaç gün içinde söneceğine inanarak, yeri ateşe vermeye karar verdiler. Yine yanıldılar.
-
![]()
-
Sonuç olarak, 400 santigrat dereceye yakın sıcaklıklarda bugün de yanmaya devam eden devasa bir ateş olan “Cehennem kapısını” açtılar. Şimdiye kadar hiçbir bilim insanı kraterin ne zaman kapanacağını ve nasıl etkilere yol açabileceğini kesin olarak tahmin edemedi. Türkmenistan’ın krater yakınındaki küçük bir köy olan Darvazs’nın halkı tahliye edildi.
-
![]()
-
Şu anda krater, insanın acizliğinin açtığı ve hala kapatamadığı kapının simgesi olarak yılda yüzlerce ziyaretçi alan bir turistik cazibe merkezi haline geldi.
