2023 yılında akıllardan silinmeyecek ve yıllarca konuşulacak birçok olay yaşandı.
İşte kültür sanatta 2023…
BARBENHEIMER FENOMENİ
Başrollerinde Cillian Murphy, Robert Downey Jr. ve Matt Damon’ın yer aldığı Oppenheimer ile Greta Gerwig’in yönetmen koltuğunda oturduğu Barbie filminin gişede yarattığı etkiye “Barbenheimer” denilmişti.
Tarz ve hikayesiyle birbirinden oldukça farklı olan iki yapım 21 Temmuz‘da vizyona girmiş ve gişede kıyasıya bir mücadele yaşanmıştı.
Her ne kadar rakip olsalar da iki filmin gişede yarattığı etki ve sinemaseverlerin salonları doldurması “yılın sinema olayı” olarak nitelendirildi. Hatta iki film arasında akla gelmeyecek bağlantılar bile ortaya çıktı.

HOLLYWOOD GREVİ
ABD’de Beyaz Perde Aktörleri Derneği (SAG) ile Amerikan Televizyon, Radyo Sanatçılarının (AFTRA) iş garantisi ve maaş güvencesi talebiyle başlattıkları grev, 4 ayın sonunda, sendika üyelerinin Sinema ve Televizyon Yapımcıları Birliği (AMPTP) ile varılan anlaşmayı kabul etmesinin ardından sona erdi.
Grev nedeniyle Avatar, Deadpool, Blade, Knives Out 3, Spider-Man: Beyond the Spider-Verse, Çığlık, Karate Kid, Dune Bölüm 2, Hızlı ve Öfkeli ve daha birçok yapımın çekimleri durdurulmuştu Hatta Emmy Ödülleri de ileri bir tarihe ertelenmek zorunda kaldı.

MERVE DİZDAR CANNES’DAN ÖDÜLLE DÖNDÜ
Merve Dizdar, Cannes Film Festivali’nde Nuri Bilge Ceylan’ın yönetmenliğini yaptığı “Kuru Otlar Üstüne” filmindeki “Nuray” rolüyle “En İyi Kadın Oyuncu” ödülünü aldı.
Dizdar ödül konuşmasında, “Filmde canlandırdığım Nuray karakteri inandığı şeyler ve varoluşu için mücadele veren ve bu uğurda bedeller ödemek zorudna bırakılmış bir kadın. Onu tanımak ve anlamak için uzun uzun çalışmak isterdim ama ne yazık ki yaşadığım coğrafyada bir kadın olmak, Nuray’ın ve Nuraylar’ın duygusunu doğduğum günden beri ezbere bilmeyi gerektiriyor.” dedi.

TAYLOR SWIFT YILIN KİŞİSİ SEÇİLDİ
Şarkılarıyla kırdığı rekorlar, dünya turnesiyle ses getirmesi, turne filmiyle sinema tarihine geçmesi, ABD ekonomisine olan büyük etkisi, Forbes’un “En Güçlü Kadınlar” listesine beşinci, medya ve eğlence alanındaki listesine ise birinci sıradan girmesi, hatta üniversitede ders konusu olmasıyla Taylor Swift, Time dergisi tarafından Yılın Kişisi seçildi.

“BARBIE” REKOR ÜSTÜNE REKOR KIRDI
Margot Robbie ile Ryan Gosling’in başrollerini paylaştığı Barbie filmi 2023 yılının en çok konuşulan filmi oldu. Film, Greta Gerwig’e tüm zamanların en büyük açılış hasılatını elde eden kadın yönetmeni ünvanını kazandırdı.
Oppenheimer ile 21 Temmuz’da vizyona giren film, 2023 yılının en çok hasılat elde eden filmi oldu. Barbie filmi, açılış hafta sonunda 155 milyon dolar kazanarak 2023 yılının en iyi açılışını yapan filmi oldu.

BRITNEY SPEARS KİTABIYLA TARİHE GEÇTİ
Britney Spears’ın anılarını topladığı “Woman In Me” (İçimdeki Kadın) kitabı şimdiden tarihe geçti. Spears’ın şöhret, kariyer, annelik, özgürlük konularına odaklandığı ve dün piyasaya çıkan anı kitabı, çıkışından sadece saatler sonra tarihin en çok satan ünlü anı kitabı oldu.

ZEKİ DEMİRKUBUZ-NURİ BİLGE CEYLAN POLEMİĞİ
İki ünlü yönetmen Zeki Demirkubuz ve Nuri Bilge Ceylan arasındaki soğukluk yıllardır sinema dünyasının gündeminde. Ceylan, “Üç Maymun” filmini Zeki Demirkubuz’un senaryosundan intihalle çektiği iddiasına yanıt verirken, “Aşağılanan ben oldum belki burada ama aşağılık olan kesinlikle ben değilim” demişti.
Demirkubuz, Ceylan ile küslüklerinin nedeni hakkında konuşurken, hiçbir zaman söylendiği gibi çok yakın arkadaş olmadıklarını söyledi ve “Aç kalsam ekmek parası isteyeceğim biri değildi” ifadesini kullandı. Nuri Bilge Ceylan üç yıl sonra ilk X (Twitter) mesajını Demirkubuz’a cevap vermek üzere attı ve “Ne söylerse söylesin cevap vermeyeyim diyordum ama bu üslup karşısında bu artık mümkün değil” dedi.
Demirkubuz, yeniden konuştu ve “Otur oturduğun yerde ve dişini sıkmaya devam et” diye karşılık verdi.

GÖRKEMLİ 100. YIL KONSERLERİ
Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. kuruluş yıl dönümü büyük şehirlerin meydanlarında ve parklarında coşkulu konserlerle kutlandı. Halkın sokaklara aktığı 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nda her yer kırmızı-beyaza büründü, caddelerde marş sesleri yükseldi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin büyük kutlamasında Zülfü Livaneli, Duman, Edis, Sıla gibi isimler; İzmir’de Kenan Doğulu; Ankara’da Candan Erçetin sahne aldı.

PRENS HARRY’NİN KİTABI REKOR KIRDI
Prens Harry’nin kraliyet hakkındaki açıklamalarına yer veren anı kitabı “Spare” piyasaya çıktığı ilk gün 1 milyondan fazla sattı. Kitap, Amerika, Birleşik Krallık ve Kanada’da 1,4 milyon satarak büyük bir başarı elde ettİ.
“Spare” aynı zamanda “en çok terk edilen kitabı” oldu. 416 sayfalık anı kitabının Avrupa genelinde, Türkiye de dahil olmak üzere tatil merkezlerinde odalara, çöp kutularına ve havuz kenarlarına bırakıldığı tespit edildi.
Kitap, Prens Harry’nin, dünya çapında manşetlere çıkan bir dizi sansasyonel iddiasını içeriyordu. Bunlar arasında, gelecekteki İngiltere kralı olan ağabeyi Prens William ile kavga ettikleri ve kendisinin yere düştüğü, William’ın karısı Meghan Markle’ı “kaba” ve “zor biri” olarak damgaladığı iddiaları yer alıyordu.
Harry ayrıca William ve kendisinin, babaları Kral Charles’a Kraliçe Camilla ile evlenmemesi için yalvardıklarını da yazdı.
Diğer ilginç bölümler arasında, bekaretini bir barın arkasındaki arazide kendisinden yaşça büyük bir kadınla girdiği ilişki sonucu keybettiği ifşası da vardı.

FARAH ZEYNEP ABDULLAH VE FAZIL SAY ARASINDA YILMAZ GÜNEY POLEMİĞİ
Farah Zeynep Abdullah‘ın Yılmaz Güney için kullandığı “Sinemamızın en iyi kadın döven ve şiddet türleri açısından zengin ve etkili silah kullanan erkeği” ifadelerine Fazıl Say şöyle yanıt verdi:
“Şu ‘Yol’ filminde figüran bile olamayacak niteliksizlikteki ‘dizi oyuncusu’ artık ‘dönemleri’ ve ‘milatları’ tayin eder olmuş. Biraz haddini bilmek gerek. Sanat yüreğimizdedir. Bu ülkenin kültür tarihini değersizleştirmeye boşuna uğraşmasın, karşısında bilmediği bir şey olan gerçek sanat var. Farah Zeynep sanatı, keşke ucundan öğrenebilseydi, kendisine olan saygıyı daha şimdiden yok etti, büyük sanatçıları ezmeye kalkarak.”
Say’ın paylaşımına Abdullah‘tan cevap gecikmedi:
“Abi yazın nereden baksan tutarsızlık nereden baksan ahmakça, anlamamışsın, anlamak da istemiyorsun.”

YILIN EN KÖTÜ DİZİSİ
The Weeknd ve Lily-Rose Depp’in başrolleri paylaştığı The Idol dizisi, ünlü sinema veri tabanı ve eleştiri sitesi Rotten Tomatoes tarafından yılın en kötü dizisi seçildi.
HBO imzalı dizi, çıplaklık ve müstehcenlik eleştirilerine maruz kalmıştı. Son turnesinde sinir krizi geçiren şarkıcı Jocelyn’i merkeze alan dizi, hem sosyal medya kullanıcılarından hem de eleştirmenlerden eleştiri toplamıştı. Rolling Stone ise diziyle ilgili “duyduğunuzdan çok daha toksik ve çok daha kötü” ve “şov dünyası iğrençliği portresi” ifadelerini kullanmıştı.

ATATÜRK DİZİSİ TARTIŞMASI
Dijital yayın platformu Disney Plus’ın Aras Bulut İynemli’nin başrolünde yer aldığı “Atatürk” dizisini yayınlamama kararı alması tepkilere yol açtı. Sürpriz bir şekilde yerli içerikleri kaldıran platform, “Atatürk” dizisine de yer vermeme kararı alınca boykot sesleri yükseldi. RTÜK, kuruluşun savunmasının alınmasına ve inceleme başlatılmasına karar verdi.
Dizi, iki bölümlük uzun metrajlı film olarak sinemalarda gösterildi.

OSCAR ÖDÜLLERİ’NE DAMGA VURDU
“Her Şey Her Yerde Aynı Anda” (Everything Everywhere All at Once) filmi, Oscar zaferinin ardından birçok ödüle layık görüldü ve tüm zamanların en iyi filmleri arasına adını yazdırdı. Filmin başrol oyuncusu Michelle Yeoh ise Oscar’da En İyi Kadın Oyuncu ödülünü kazanarak bu ödülü kazanan ilk Asya kökenli kadın oyuncu olmuştu.

“ÖLÜMLÜ DÜNYA 2” 1 MİLYON SEYİRCİ BARAJINI AŞTI
Ali Atay’ın yönetmenliğini üstlendiği; Ahmet Mümtaz Taylan, Alper Kul, Doğu Demirkol, Feyyaz Yiğit, Giray Altınok, İrem Sak ve Sarp Apak’ın başrollerde yer aldığı Ölümlü Dünya 2, gişede 1 milyon seyirci barajını aşarak yeni başarıya imza attı.

TÜRKİYE’NİN OSCAR ADAYI
Yönetmen Nuri Bilge Ceylan’ın 76. Cannes Film Festivali’nde Merve Dizdar’a En İyi Kadın Oyuncu Ödülü’nü kazandıran filmi “Kuru Otlar Üstüne” 29 Eylül’de gösterime girdi. Türkiye prömiyerini 30. Adana Altın Koza Film Festivali’nde yapan film, Ceylan imzalı filmler arasında en yüksek ilk gün açılışını gerçekleştiren film oldu.
Eleştirmenlerden tam not alan filmi, Türkiye’nin Oscar adayı oldu. Ancak Oscar kısa listesine giremedi.

TÜRKİYE’DE İLK KEZ KONSER VERDİ
“Let Me Entertain You”, “Rock DJ”, “Kids”,” She’s The One”, “Feel” gibi onlarca hite imza atan İngiliz şarkıcı Robbie Williams Türkiye’de ilk konserini verdi.

“İLHAM PERİSİNİ” RESMETTİĞİ TABLOYA REKOR FİYAT
Kübizm akımın en önemli temsilcilerinden İspanyol ressam Pablo Picasso’nun tablosu açık artırmada satışa çıktı. Sanatçının “ilham perisini” resmettiği tablo rekor bir fiyata satıldı. Sotheby’s müzayede evi tarafından satışa çıkarılan tablo 139 milyon dolara alıcı buldu.

ALİ CABBAR ŞARKISI ÇALINTI İDDİASI
Emir Can İğrek’in “Ali Cabbar” şarkısının 1974 yapımı “Beş Milyoncuk Borç Verir Misin?” adlı filmden alındığı iddia edildi. İğrek, çalıntı iddiasına şöyle yanıt verdi:
“8 senelik şu mütevazı kariyer geçmişimde hiçbir şarkım çalıntı değildir. İddiası olan dava açıp uzmanlara sorabilir. Her notamın her sözümün altına imzamı atarım. Daha çok çalışarak yıllarca bu ligde tertemiz bir şekilde top koşturacağız. 9/8 ritim kalıbında ve halk müziği formunda olduğu için, merdiven melodiler benzerlik hissi yaratabilir. Burada da 2-3 saniyelik bir merdiven melodisi andırıyor sadece.”

AGUILERA ANTALYA’DA KONSER VERDİ
Müzik dünyasının ünlü kadın yorumcularından, 7 Grammy Ödülü sahibi ABD’li pop, gospel, caz müzisyeni ve söz yazarı Christina Aguilera, Türkiye’deki ilk konserini Antalya’da verdi. Sahne alan sanatçıya konserde yoğun ilgi gösterildi.

YEDİ YIL ARADAN SONRA TURNE
Yedi yıl aradan sonra çıktığı Rönesans (Renaissance) adlı dünya turnesiyle büyük ses getiren Beyonce, turne boyunca 2,7 milyon izleyiciyle bir araya geldi. Şarkıcı 39 şehirde, 56 konser verdi.
Dünya turnesinin sinema filmi “Renaissance: A Film By Beyonce” de 1 Aralık’ta vizyona girer girmez ABD gişesinde zirveye çıktı. 21 milyon dolarlık ilk hafta hasılatı elde etti.

THE BEATLES 45 YIL SONRA YAPAY ZEKA YARDIMIYLA YENİ ŞARKI ÇIKARDI
Dünyaca ünlü İngiliz müzik grubu The Beatles’ın son şarkısı yayımlandı. Merakla beklenen “Now and Then” şarkısı John Lennon tarafından yazılmıştı. Lennon’ın 1978 tarihinde bestelediği “Now and Then” adlı şarkısında John Lennon’ın sesi yapay zeka aracılığıyla enstrümandan ayrılarak kullanıldı. Lennon’ın sesi, Peter Jackson’ın yönettiği “The Beatles: Get Back” adlı belgeseldeki demo şarkıdan alındı.
YORUMLAR