CHP Niğde Milletveki Ömer Fethi Gürer’in 8/8/2023 tarihli (2/1505) esas numaralı 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi’nin TBMM Genel Kurul gündemine alınması talebi kabul edilmedi.

Önerge üzerinde teklif sahibi olarak Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, şunları söyledi:

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; ülkemizde çalışma yaşamı sorunlarla dolu. Bunların önemli bölümüne – defalarca dile getirdim zaten – çözüm bulunmadı. Bugün de stajyer ve çıraklarla ilgili düzenlemeyi kanun teklifi olarak gündeminize bir kez daha getirdik.

3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’nda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile mesleki ve teknik ortaöğrenim ile yükseköğrenimleri sırasında staja tabii tutulan öğrenciler, mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrenciler, kamu kurum ve kuruluşları tarafından desteklenen projelerde görevli bursiyerler ile 2574 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 46’ncı maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrencilerin çıraklık ve staj sürelerinde emekliliğe esas yaşlılık sigortasının başlatılmasını sağlamasını amaçlıyoruz bu kanunla.

Değerli arkadaşlar, ülkemizde mesleki eğitim giderek geriye düşüyor. Bunun bir nedeni, buraların cazibe merkezi olmaktan çıkarılması. Bunun yanı sıra, sanayicilerle görüştüğümüzde en çok dert yandıkları konuların başında ara eleman ihtiyacının yetersizliği geliyor. Atama bekleyen 2 milyona yakın üniversite mezunu var ama endüstri meslek liseleri gibi teknik eğitim veren okullarda okuyan, çocuk yaşta iş yerlerine giden o gençlerimize deniyor ki: “Siz şanslısınız, staj başladı.” Ama başlayan staj yalnızca kazayla ilgili ya da onların karşılaşabilecekleri olumsuzluklarla ilgili. Esas olan, onlar için yaşlılığa esas sigortanın başlaması. Bir kısım geçmişte çırak ve stajyer olarak çalışanlar eğer geriye dönük primlerini ödeseler bugün emekli olabiliyorlar. Onun için bu konuda bir düzenleme yapıp bu mağdurların mağduriyetini ortadan kaldırmamız gerekiyor. Her gün farklı milletvekillerine bu konuda çok sayıda başvuru oluyor. Stajyer ve çırak olarak çalışanların emekliliğe esas sayılacak primlerini ödeyerek günlerini tamamlayıp bu haktan yararlanmaları meslek liselerini ya da staj alanını ya da çırak okullarını daha çekici kılacaktır. Bunu sağlayabilmenin yolu da emekliliğe esas olan yaşlılık sigortasının staj ve çırak olarak başladığı gün hemen başlatılmasından geçiyor. Ülkemizin içinde bulunduğu koşullarda bugün staj ve çırak olarak işe başlatılan çocukların üzerine büyükleri kadar yük bindiriliyor yani onlara normal bir işçinin çalıştığı koşullara eş değer iş veriliyor. Gittiğiniz zaman çoğu yerde buna bire bir tanık oluyorsunuz. Ucuz işçi olarak bunlar değerlendiriliyor ama bunun yanı sıra emekli olabilmeleri için bunlara fayda sağlayacak, bu süreçte değerlendirilmiyor.

Örneğin, kadınlar bir gün sigortalı olduğu zaman annelik sürecinde o süre prim ödeyerek onlar için hak olarak işleme giriyor ama hiç çalışmamış bir kadının annelik süreci de emekliliğe esas sayılmıyor yani bir gün çalışana tanınan hak, annelik sürecinde hiç çalışmayan ama sonra sigortalı olan anneye tanınmıyor. Burada da çıraklarda ve stajyerlerde işe başladıkları gün eğer yaşlılık sigortası başlamış olsa hem ilgi alanı hem de onların emekliliğinin kolaylaşmasının yolu açılacak ve bu sayede mağduriyetler ortadan kaldırılacak. Binlerce insanı ilgilendiren bu konuda Meclisimizin olumlu bir yaklaşım göstermesini, getirmiş olduğumuz kanun teklifini desteklemenizi talep ediyorum. Çırak ve stajyerlerin bu mağduriyetini gelin, el birliğiyle ortadan kaldıralım, onların da emekliliğe erişimini – geçmiş dönemde, özellikle 99 öncesinde başlamış olanların bugün burada vereceğiniz oylarla çözümleyelim. Onun için sizleri bu konuda kanun teklifine destek vermeye davet ediyor, teşekkür ediyorum. 

Ömer Fethi Gürer’in önerisi TBMM Genel Kurulunda yapılan oylama sonucu kabul edilmedi.