ÖZGÜR ERDURSUN – Emeklilik hakkı elde edebilmek için tabiri yerindeyse kırk dereden su getiren sigortalılar emekli olduktan sonra da çeşitli sıkıntılar yaşamaktadırlar.

Emeklilerin en büyük sorunu düşük emekli maaşlarıdır.

Emekliler ister şirket ortağı olsun, ister kendi adına iş yeri açsın isterse de bir işverene bağlı olarak sigortalı çalışsın emekli maaşlarından herhangi bir kesinti olmaz.

Emeklilerin maaşlarına hangi durumlarda haciz yapılabilir ve kimler yapabilir, diye baktığımızda; bu konu en son 01.10.2008 tarihinde çıkan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 93’üncü maddesinde açıkça belirtilmiştir.

“Madde 93 – Bu Kanun gereğince sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri, sağlık hizmeti sunucularının genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanması sonucu Kurum nezdinde doğan alacakları, devir ve temlik edilemez. Gelir, aylık ve ödenekler; 88 inci maddeye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemez. Bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması halinde, icra müdürü tarafından reddedilir.” hükmü mevcuttur.

Bu hükme göre, sadece nafaka alacakları ve SGK’nın alacakları hariç olmak üzere emekli aylığından kesinti yapmak yasaktır. Emeklilerin emekli maaşlarından dörtte bir oranında Sosyal Güvenlik Kurumu’na borcu varsa, ayrıca nafaka borcu varsa kesinti yapılabilir. Bir de emeklinin açıkça “emekli (dul-yetim) aylığımdan icra kesintisi yapılsın” izni varsa kesinti yapılabilir, bu izin olmadan hiçbir icra müdürü veya kimse emekli aylığına haciz koyduramaz.

Emeklilerin kıdem tazminatı hakkı da tüm çalışanlarda olduğu gibidir. Kendi arzu ve isteği dışında işten çıkartılırsa ya da zorunlu nedenler ve sağlık nedenleriyle (işyerine bağlı sağlık sebepleri) işten kendi istekleri ile ayrıldıklarında kıdem tazminatlarını alabilirler.

Emeklilerin yıllık izin hakları hakları 1 ile 5 yıl arasında 14 iş günü, 6 ile 14 yıl arasında olanlara 20 gün, 15 yıl veya daha fazla olanlara 26 gün yıllık ücretli izin verilir. Bununla birlikte 18 ve daha küçük yaştakiler ile 50 ve daha büyük yaştakilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamayacaktır. Yani emekli olsun ya da olmasın yıllık izin süreleri aynıdır.