Avrupa Birliği’ni (AB) terk etmeleri emredilen göçmenlerin sayısı azalıyor. Bir yıl öncesine kıyasla bu oran yüzde 10 daha az. Fakat ayrılma emri alanlar ile gerçekten ülkelerine geri gönderilenler arasında büyük bir uçurum var.

AB İstatistik Ofisi (Eurostat) son verilerine göre, Mayıs ve Ağustos 2024 tarihleri arasında AB’den ayrılma emri alan 96.115 göçmenden üçte birinden azı (25.285) AB topraklarını terk etti.

Ancak üçüncü ülkelere geri gönderilenlerin sayısı 2023’ün aynı çeyreğine kıyasla yüzde 21,3 oranında arttığından bu fark daralıyor gibi görünüyor.

2024’ün ikinci çeyreğinde AB’de en fazla göçmeni sınır dışı eden ülke Fransa (3.870) olurken, Almanya (3.710) ve İsveç (3.185) takip ediyor.

Fransa aynı zamanda en fazla geri gönderme emri çıkaran ülke olurken (31.195), Almanya (12,885) ikinci sırada yer alıyor ve onu Yunanistan (6,555) takip ediyor.

Cezayirliler ve Faslılar, 2024’ün ikinci çeyreğinde AB topraklarını terk etme emri alan en büyük uyruklar olup toplamın yüzde 7’sini oluştururken, onları Türkler ve Suriyeliler (yüzde 6 ile) takip ediyor.

Bununla birlikte, AB’yi fiilen terk edenler açısından en büyük grup Gürcüler (yüzde 10) olurken, ardından Arnavutlar (yüzde 8) ve Türkler (yüzde 7) geliyor.

Binlerce göçmen bürokrasi arafında sıkışıp kaldı

Peki, geri gönderme emirleri ile fiilen gerçekleşen geri göndermeler arasındaki bu büyük tutarsızlığı nasıl açıklayabiliriz?

Uzmanlar, her şeyden önce bunun on binlerce göçmenin AB topraklarında saklandığı anlamına gelmediğini söylüyor.

Avrupa Politika Çalışmaları Merkezi’nden kıdemli araştırma görevlisi Sergio Carrera Euronews’e yaptığı açıklamada, “Sınır dışı kararları bazı durumlarda askıya alınabilir,” diyor.

“Örneğin sağlık sorunları veya menşe ülkenin tespit edilememesi, insan ticareti mağdurları ya da refakatsiz çocuklar gibi teknik ya da pratik engeller nedeniyle bazı kişiler sınır dışı edilemiyor.”

“AB’nin Geri Dönüş Yönetmeliği mevcut haliyle bu prosedürleri uyumlaştırmıyor. Yetkililerin bu konuları ele alış biçimleri bazen sadece ülkeden ülkeye değil, bölgeden bölgeye de tamamen farklı olabiliyor.”

Carrera bu durumun geri dönüş olgusunu daha spesifik rakamlara indirgemeyi ve bu prosedürlerin yasallığını sağlamayı zorlaştırdığını söylüyor.

“Muazzam bir heterojenlik, şeffaflık ve hesap verebilirlik eksikliği var. Yükümlülükler ve ihtiyari olan şeyler arasındaki çizgiler çok bulanık.”

AB, “More” adını verdiği yeni bir projeyi finanse ederek bu boşluğu doldurmaya çalışıyor. Bu proje, AB ve İngiltere’nin ‘İade ve Kabul’ politikalarını eleştirel bir şekilde incelemeyi amaçlıyor.

Carrera, ‘Bu projede, mevcut haliyle AB’nin iade politikalarında etkinlik kavramını sorgulayacağız’ dedi. “Çünkü herhangi bir iade politikası temel haklara uygun olmalıdır.”