Türkiye’nin Kuzey Anadolu ve Ege Bölgesi fay hatlarıyla birlikte üç ana hattından biri olan bu alan, Türkiye’nin doğusunda başlayan ve güneyine doğru uzanan aktif bir deprem bölgesi.

Bu bölgede, 20’nci yüzyılın başından bu yana büyüklüğü 6’nın üzerinde çok sayıda deprem meydana geldi.

Yaklaşık 550 kilometre uzunluğunda olan Doğu Anadolu Fay Hattı, Hatay’dan başlıyor ve Kahramanmaraş, Adıyaman, Malatya ve Elazığ’dan geçerek Bingöl’e kadar devam ediyor. Bingöl’ün Karlıova ilçesinde Kuzey Anadolu Fay Hattı ile birleşirken, batı ucu da Batı Akdeniz’deki Ölü Deniz Çatlağı’na uzanıyor.

Bu hat üzerinde yer alan iller, 2019 yılında yürürlüğe giren Türkiye Deprem Tehlike Haritası’nda birinci derece deprem bölgesi olarak yer alıyor.

Meydana gelen son depremlerden etkilenen Hatay, Kahramanmaraş ve Osmaniye, kent merkezinden aktif fay hattı geçen 24 şehir arasında bulunuyor.

AFAD’ın 21 Şubat tarihli açıklamasına göre, Hatay depreminden sonra en büyüğü 5,8 olmak üzere Hatay merkezli 116 deprem meydana gelirken, 6 Şubat’tan bu yana meydana gelen toplam artçı deprem sayısı 7 bin 200’ü aştı. Bunların 41 tanesi 5-6 büyüklüğünde, 450 tanesi ise 4-5 arası büyüklükte oldu.Bu hatta son olarak 24 Ocak 2020’de Elazığ’da büyük bir deprem meydana gelmişti. Elazığ’da o tarihte meydana gelen 6.8 büyüklüğündeki depremde 41 kişi hayatını kaybetmiş, 1000’den fazla kişi de yaralanmıştı.

Bu hat üzerinde son 25 yılda meydana gelen büyük depremler arasında 1998 Adana-Ceyhan, 2003 Bingöl ve 2010 Elazığ sarsıntıları da yer alıyor.

‘500 YILLIK ENERJİ BİRİKİMİ’   

Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma Uygulamaları Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Habertürk kanalında katıldığı canlı yayında, Türkiye’de görülen büyük depremlerin ağırlıklı olarak Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu fay hatlarında meydana geldiğini söyledi.

Sözbilir, Kahramanmaraş’ta meydana gelen iki depremde iki farklı fayın kırıldığını belirterek, burada büyük bir enerji boşalması olduğunu vurguladı.

Her fayın kırılmak için gereken enerjiyi biriktirmesi için belli bir zamanın geçmesi gerektiğini söyleyen Sözbilir, Kahramanmaraş’ta kırılan fayın kırılma aralığının 500 yıl olduğunu ve bu süre zarfında ciddi bir enerjinin biriktiğini ifade etti.

Sözbilir, “Ciddi bir enerji boşalması oldu. Büyük bir deprem artık beklenmez. 6 civarında artçılar görebiliriz. Şu aşamada önemli olan hasarlı binalara girilmemesi” dedi.

DOĞU ANADOLU FAY HATTIYLA İLGİLİ UYARILAR 

Meydana gelen depremlerin de bu hat üzerinde “sismik boşluk” adı verilen yerlerde olduğu açıklandı. Sismik boşluk, fay hatları üzerinde uzun yıllardır sismik aktivite olmayan ve enerji biriken alanlar olarak nitelendiriliyor.

Uzmanlar, bir süredir Doğu Anadolu Fay Hattı üzerindeki “sismik boşluk” diye nitelendirilen alanlarda depremler olabileceği yönünde uyarılarda bulunuyordu.

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, Kahramanmaraş depreminin ardından düzenlediği basın toplantısında, en son 2020’deki Elazığ depreminden sonra bu hat üzerinde farklı büyüklüklerde başka depremlerin olduğunu anımsattı.

Özener, “Bu ve buna benzer depremler bu coğrafyada maalesef olacaktır. Dolayısıyla depremin ne zaman ve nerede olacağından öte bizim ne kadar hazır olabileceğimiz ve riskleri nasıl azaltabileceğimiz konusunda çalışmalarımızı geliştirmekteyiz” dedi.

6 Şubat depremlerinden üç gün önce Osmaniye’de meydana gelen 4.2 büyüklüğündeki depremin ardından da Doğu Anadolu Fay Hattı’yla ilgili çeşitli uyarılar dile getirilmişti.

Bilim Akademisi Üyesi yerbilimci Prof. Dr. Naci Görür, Twitter üzerinden Cuma günü yaptığı yorumda Doğu Anadolu Fay Hattı’nın güneybatı ucunda en son depremin 1998’de Adana’da olduğunu belirterek 2020 Elazığ depreminin de Kahramanmaraş’a uzanan hattı zorladığını ifade etmişti.

Prof. Görür, 20 Şubat Hatay depremleri ardından yaptığı açıklamada da Hatay’da bundan daha büyük bir depremin beklenmediğini belirterek Bingöl ve Adana’ya yönelik uyarısını yineledi:

“Doğu Anadolu fayı büyük ölçüde sadece Bingöl Karlıova hariç çok büyük ölçüde enerjisini boşalttı diye düşünüyorum. Bir Adana yöresi kaldı, bu Doğu Anadolu fayının bir uzantısı. Adana’da da belli büyüklükte bir deprem bekliyoruz. Bu da gerçekleşirse tahmin ediyorum ki Doğu Anadolu fayı ve Ölüdeniz fayı bizim Türkiye sınırları içerisinde enerjinin önemli bir kısmını boşaltarak bir suskunluğun içerisine girecek demektir.”

21 Şubat tarihli paylaşımında da Görür şu ifadeleri kullandı:

“Hatay’da 6,4 ve daha küçük depremler oldu. Maraş depremlerinden sonra bu boyutta depremleri Hatay ve Adana’da bekliyorduk. Nitekim ben, Celal Şengör ve yerbilmci arkadaşlarımız duyurmuştuk. Maraş’ta oldu. Adana ve Kıbrıs’ta da dikkatli olmamız gerekir. Bu uyarılarımız bölgedeki stres transferine dayanıyor. Keza Malatya çevresindeki Malatya, Ovacık ve Nazimiye-Karakoçan fayları üzerinde de benzer nedenlerle dikkatli olmalıyız.”