Norveçli dünya şampiyonu Magnus Carlsen, 2022 Sinquefield Kupası’nda Hans Niemann’a karşı üçüncü turda şok bir yenilgi almasının ardından turnuvadan çekilmesi, bir hafta sonra çevrimiçi Şampiyonlar Satranç Turu: Julius Baer Generation Kupası’nda Amerikalı karşısında sadece bir hamle yapmasının ardından oyundan çekilmesi sonrası, hile imalarını somutlaştıran açık mektup yayımladı.

Twitter’da satranç dünyasına “Yaptıklarımın satranç camiasında birçok kişiyi hayal kırıklığına uğrattığını biliyorum. Hayal kırıklığına uğradım. Satranç oynamak istiyorum. En iyi etkinliklerde en üst düzeyde satranç oynamaya devam etmek istiyorum” diye seslenen Carlsen, satranç oyuncularının göreceli beceri seviyesini hesaplamak için kullanılan bir ölçüyle kendisinin neredeyse 200 Elo puanı gerisindeki Niemann’ı hileyle suçladı.

My statement regarding the last few weeks. pic.twitter.com/KY34DbcjLo

— Magnus Carlsen (@MagnusCarlsen) September 26, 2022

“Hile yapmanın büyük bir mesele olduğuna ve oyun için varoluşsal tehdit oluşturduğuna inanıyorum. Satranç organizatörlerinin ve sevdiğimiz oyunun kutsallığına önem veren herkesin, satranç tahtası için artan güvenlik önlemlerini ve hile tespit yöntemlerini ciddi olarak düşünmesi gerektiğine de inanıyorum” vurgusunu yapan Carlsen, “Niemann 2022 Sinquefield Kupası’na son dakikada davet edildiğinde, önce etkinlikten çekilmeyi güçlü şekilde düşündüm. Sonunda oynamayı seçtim” diyerek şöyle devam etti:

“Niemann’ın kamuoyu önünde itiraf ettiğinden daha fazla – ve yakın zamanda daha da fazla- hile yaptığına inanıyorum. Tahtada ilerlemesi olağandışıydı ve Sinquefield Kupası’ndaki oyunumuz boyunca, kritik pozisyonlarda gergin olmadığı, hatta tamamen oyuna konsantre olmadığı izlenimini edindim ki, o sırada sadece bir avuç oyuncunun yapabileceğini düşündüğüm şekilde siyah olarak benden üstün oynuyordu. Bu oyun, bakış açımı değiştirmeme katkıda bulundu.”

Chess.com’a göre 19 yaşındaki ABD’li büyük ustanın 12 ve 16 yaşlarındayken iki kez hile yaptığını itiraf edip bundan pişman dile getirmesine atıf yapan Norveçli dünya şampiyonu, “Hile konusunda bir şeyler yapmalıyız ve kendi adıma ileriye dönük olarak, geçmişte defalarca hile yapmış kişilere karşı oynamak istemiyorum, çünkü gelecekte ne becerebileceklerini bilmiyorum” dedi.

Bazıları tarafından ‘tüm zamanların en iyi satranç oyuncusu‘ olarak görülen ve 53 klasik satranç maçında arka arkaya galibiyet alan Carlsen, sözlerini şöyle noktaladı:

“Söylemek istediğim daha çok şey var. Ne yazık ki, şu anda açıkça konuşmak için Niemann’ın net izni olmadan söyleyebileceklerim sınırlı. Şimdiye kadar sadece eylemlerimle konuşabildim ve bu eylemler, Niemann ile satranç oynamak istemediğimi açıkladı. Umarım bu konudaki gerçek her ne olursa olsun ortaya çıkar.”

Niemann ise 12 ve 16 yaşlarında internet ortamında satranç oynarken hile yaptığını daha önce kabul etmesine rağmen, bu ayın başında skandal ilk patlak verdiğinde satranç tahtasında hile yaptığı iddialarını reddetmişti.

Carlsen’ı ‘kariyerini mahvetmeye çalışmakla’ suçlayan ABD’li büyük usta, ‘satranç tahtası üzerinde hiçbir zaman hile yapmadığını, bunu kanıtlamak için çıplak olarak oynamaya hazır olduğunu’ söylemişti:

“Eğer tamamen çıplak şekilde oynamamı isterlerse bunu da yaparım. Umurumda değil çünkü ben temiz olduğumu biliyorum. Hiçbir elektronik akımın olmadığı kapalı bir kutuda oynamamı isterlerse de umurumda değil. Kazanmak için buradayım ve ne olursa olsun hedefim bu.”

Dünya şampiyonunun hile konusundaki derin endişelerinin Uluslararası Satranç Federasyonu (FIDE) tarafından paylaşıldığı biliniyor.

FIDE, 23 Eylül’deki açıklamasında Magnus’un Niemann’a oyun kaybettikten sonra masa üstü turnuvadan, bir hafta sonra Niemann’a karşı ikinci hamlesini yapmadan önce çevrimiçi turnuvadan çekildiği, bunların FIDE etkinlikleri olmadığı sıralanarak, şöyle denilmişti:

“Ancak dünyanın satranç yönetim organı olarak, oyunun bütünlüğünü ve imajını korumak bizim görevimizdir ve olayın artarak devam ettiğini göz önünde bulundurarak, ileriye doğru bir adım atmayı gerekli buluyoruz.”

“Her şeyden önce, oyunun küresel elçisi olarak görüldüğünden, dünya şampiyonunun statüsüne bağlı ahlaki sorumluluğu olduğuna kuvvetle inanıyoruz. Hareketleri meslektaşlarının itibarını, sportif sonuçları etkiler ve nihayetinde zarar verebilir. Bu durumu ele almanın daha iyi yolları olduğuna kesinlikle inanıyoruz. Aynı zamanda, kendisinin hilenin satranca verdiği zararla ilgili derin endişelerini paylaşıyoruz.”

“İster çevrimiçi ister tahta üzerinde olsun, hile, hile kalmaya devam ediyor” vurgusunu yaparken hileyle mücadele kararlılığının altını çizen, bunun için gelişmiş önleyici tedbirler uygulamanın yanısıra bir uzmanlar grubu oluşturduğunu duyuran FIDE, büyük çevrimiçi platformlar, özel etkinlikler ve en iyi oyuncular arasındaki işbirliğini güçlendirme çağrısı yaparak eklemişti:

“FIDE, yeterli ilk kanıt sağlandığında ve ilgili tüm taraflar ellerindeki bilgileri ifşa ettiğinde, Fair Play komisyonunu olayın kapsamlı bir soruşturmasıyla görevlendirmeye hazırdır.”

“Bazı durumlarda belirsizliğin oyuncuların performansına ve itibarına zarar verebileceğinin tamamen farkındayız. Bu yüzden hile karşıtı protokollerin takip edilmesinde ısrar ediyoruz.”

“Umarız düzgün şekilde ele alınırsa, tüm bu durumun uzun vadeli olumlu etkisi olur. Bu riskle savaşmak ve gerçek bir salgına dönüşmesini önlemek için önde gelen satranç platformlarının temsilcilerini, büyük ustaları, hile karşıtı uzmanları ve FIDE görevlilerini içerecek özel bir panel başlatmayı öneriyoruz.”

Dünya şampiyonasında finale kalan tek Britanyalı satranç oyuncusu olan Nigel Short, geçen hafta BBC’ye demecinde, ‘hileli oyun iddialarıyla ilgili şüpheleri olduğunu, Niemann’ın Carlson’la oynarken hile yaptığına dair hiçbir kanıtın bulunmadığını’ söylemişti. Short, “Kanıt ve herhangi bir net açıklamanın olmadığı bu durumda işlerin bu şekilde devam etmesi bence çok talihsiz” demişti.