İkinci Dünya Savaşı sonrası Nürnberg mahkemelerinden Nazi subaylarının savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan mahkum edilmesini sağlayan hayatta kalan son Nürnberg savcısı Ben Ferencz, ABD’nin Florida eyaletinde 103 yaşında hayatını kaybetti.

Ferencz’in Boynton Beach’te yaşadığı bakım evinde geçtiğimiz cuma günü uykusunda hayatını kaybettiği bildirildi.

Ferencz’in ölümünü doğrulayan ABD Holokost Müzesi, dünyanın “soykırım kurbanları için adalet arayışında olan bir lideri” kaybettiğini ifade etti.

NORMANDİYA ÇIKARMASI VE BULGE SAVAŞI’NDA GÖREV ALMIŞTI

Ferencz, 1920’de Romanya’nın bir parçası olan Transilvanya’da doğdu ve antisemitizmden kaçmak için ailesi ile ABD’ye göç etti. Daha sonra New York’a yerleşen Ferencz, 1943’te Harvard Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu ve ABD ordusuna katıldı.

Normandiya Çıkarması’nda ve Bulge Savaşı’nda görev alan Ferencz, daha sonra Nazi savaş suçlarını araştırmak ve kanıt toplamakla görevli bir ekibe katıldı. Ferencz’in katıldığı ekip, Almanya’daki toplama kamplarını ziyaret ediyor ve koşullar hakkında notlar alarak, hayatta kalanlarla görüşüyordu.

‘YAŞADIĞIM DENEYİMLER NEDENİYLE UNUTULMAZ TRAVMALAR YAŞADIĞIMA HİÇ ŞÜPHE YOK’

Almanya’daki en büyük kamplardan biri olan Buchenwald’ı “tarif edilemez dehşetin mezar evi” olarak nitelendiren Ferencz, “Nazi imha merkezlerinde savaş suçları müfettişi olarak yaşadığım deneyimler nedeniyle unutulmaz travmalar yaşadığıma hiç şüphe yok. Hala ayrıntılar hakkında konuşmamaya veya düşünmemeye çalışıyorum” demişti.

SAVAŞ SUÇLUSU 10 NAZİ’NİN İDAM EDİLMESİNİ SAĞLADI

Savaştan sonra, avukatlık yapmak için New York’a dönen Ferencz, kısa bir süre sonra daha önce hiçbir duruşma deneyimi olmamasına rağmen, Nürnberg mahkemelerinde Nazilerin yargılanmasına yardımcı olmak için işe alındı. Nazi işgali altındaki Doğu Avrupa’da faaliyet gösteren ve bir milyondan fazla insanı öldürdüğü tahmin edilen gezici SS ölüm mangaları Einsatzgruppen üyelerinin davasında başsavcılık yaptı. Ferencz’nin suçlamada bulunduğu 24 üst düzey Nazi yetkilisinden 12’sine idam cezası verildi 10’u idam edildi.
Savaş suçlarını kovuşturulması için uluslararası bir mahkemenin kurulması yönünde kampanya yürüten Ferencz’in desteği ile 2002’de Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC) kurulmuştur. (İHA)