Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kişi Wall Street Journal’a İsrail’in İran’ın kendi topraklarına yönelik insansız hava aracı ve füze saldırısına gece boyunca misillemede bulunduğunu ve bu hamlenin iki ülkeyi savaşa kadar gidebilecek bir gerilim sarmalının içine itme tehdidi taşıdığını söyledi. Söz konusu kişi saldırının İran’ın orta kesimindeki İsfahan çevresini hedef aldığını belirtti. İran medyası ve sosyal medyada, İran’ın nükleer tesislerinin ve bir insansız hava aracı fabrikasının bulunduğu kent yakınlarında patlamalar olduğunu ve şüpheli uçan cisimlerin tespit edilmesinin ardından ülke genelindeki illerde hava savunma sistemlerinin devreye girdiğini paylaştı.

İran devlet televizyonu IRNA, muhabirlerinin ülkenin herhangi bir yerinde büyük çaplı bir hasar ya da patlama görmediğini ve İran’ın nükleer tesislerinde herhangi bir olay rapor edilmediğini söyledi. İsrail’de ordu perşembe gecesi yaptığı açıklamada, halka ne zaman sığınak aramaları gerektiğini söyleyen komuta talimatlarında herhangi bir değişiklik olmadığını aktardı. Devlet medyası gece boyunca İran’da uçuşların durdurulduğunu duyurdu. Cuma sabahı ise kısıtlamaların kaldırıldığı belirtildi.

ABD ve Avrupa’nın baskısı

İran’ın cumartesi günü İsrail topraklarını hedef alan ve çoğu düşürülen 300’den fazla insansız hava aracı ve füzeyi içeren benzeri görülmemiş bir doğrudan saldırısına yanıt olarak İsrail’in gerçekleştirdiği eylemin kapsamı ya da etkisi hakkında pek çok şey belirsizliğini koruyor. Bu saldırının kendisi, Suriye’nin başkenti Şam’da üst düzey İranlı subayların öldürüldüğü ve İsrail’e atfedilen bir saldırının intikamıydı. İsrail, ABD ve Avrupa’dan tepkisini yumuşatması için baskı altındaydı ve İran’ı bir karşılık vermeden saldırıdan dolayı cezalandıracak bir darbe indirmenin zorluğuyla karşı karşıyaydı.

“Sorumsuzca değil mantıklı bir şekilde olacak”

İran son günlerde İsrail’in herhangi bir saldırısına sert karşılık vereceği yönündeki uyarılarını arttırdı. Perşembe günü de nükleer tesislerinin hedef alınması halinde nükleer silah çalışmalarını hızlandırabileceğinin sinyalini verdi. Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kişiye göre Başbakan Binyamin Netanyahu pazartesi günü Likud partisinden bakanlara İran’a karşılık vermeye kararlı olduğunu ancak eylemin “Sorumsuzca bir şey değil, mantıklı” olacağını söyledi.

İsrail ve İran arasındaki doğrudan çatışma, Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’e yönelik saldırısıyla başlayan çatışmayı, ABD ve Körfez ülkelerini önlemek için çok çalıştıkları bölgesel bir çatışmaya sürükleme tehdidiyle yeni ve tehlikeli bir boyuta taşıyor. İran uzun süredir İsrail’le çatışmasını Irak, Suriye, Lübnan ve Yemen’deki Orta Doğu’daki savaşçı gruplar üzerinden yürütüyor ve tam ölçekli bir konvansiyonel çatışmadan kaçınmaya çalışıyordu. İsrail’e yönelik doğrudan saldırı ile bu denklemi değiştirdi ve yıllar boyunca saldırı ve karşı saldırılara bir miktar öngörülebilirlik sağlayan gayrı resmi kuralları sıfırlayabileceği kumarını oynadı.

2023 Ocak’ta da silah üretim tesisini vurdu

İsrailli yetkililer doğrudan saldırıların bir karşılık gerektirdiğini söylediler. Gece gerçekleşen saldırı İsrail’in İran topraklarında gerçekleştirdiği ilk saldırı değil. Operasyon hakkında bilgi sahibi olan kişilere göre, Ocak 2023’te İsrail’e ait bir insansız hava aracı İran içinde gelişmiş bir silah üretim tesisini vurmuştu. Operasyonun İsrail’in istihbarat teşkilatı Mossad tarafından gerçekleştirildiği ve İsfahan’daki bir Savunma Bakanlığı tesisini hedef aldığı, hassas saldırılarla dört farklı bölgedeki bir binanın vurulduğu belirtildi.

Üç cephede savaşıyor

İsrail bu operasyonu hiçbir zaman kabul etmedi. Konuyla ilgili bilgi sahibi olan kişiler, İsrail’in 2022 yılında batıdaki Kirmanşah kentinde İran’a ait insansız hava aracı üretim tesislerine düzenlediği saldırıyla karşılaştırdı. İsrail hızla artan sayıda askeri sorunla boğuşuyor. Halihazırda üç cephede savaşıyor: Gazze’de Hamas’a karşı, kuzey sınırında Hizbullah’la ve Batı Şeria’daki huzursuzluğu bastırmaya çalışıyor. İran’la caydırıcılığını yeniden tesis etmek için baskı altında ama aynı zamanda İran’ın saldırısını engellemesine yardımcı olan zayıf stratejik ortaklığı da bir arada tutmak zorunda.