Feridun Eyüpoğlu
Feridun Eyüpoğlu
e-posta: YAZARIN TÜM YAZILARI

Enflasyon canavarının beli kırıldı mı?

Adeta bir milat 5 Aralık 2022.

Nihayet enflasyon canavarı başını aşağıya çevirdi.

TÜİK’in dün açıkladığı kasım ayı verileri yıllık enflasyonun 1,5 yılın ardından ilk kez yavaşladığını ortaya koydu.

Kasımda yıllık TÜFE yüzde 84,39 olarak kayıtlara geçti. Enflasyon ekim ayında yüzde 85,51 seviyesindeydi.

Yani 1,12 puanlık bir düşüş yaşandı yıllık TÜFE rakamında!

Sevindirici bir gelişme.

Çünkü fiyatların artış hızı düşmeye başladı demektir. Aslında fiyatlardaki yükseliş devam ediyor. Ama eski hızında değil.

Yüzde 84 oranındaki artışın azımsanacak bir yanı olmadığı da ortada!

Üstelik hissedilen enflasyonun bu rakamın üstünde olduğu konusunda herkes hemfikir.

Yani çok da sevinecek bir tarafı yok açıklanan son verilerin.

Mesela kasımda aylık olarak artış yüzde 2,88 düzeyinde gerçekleşti. Böylece aylık bazda TÜFE’deki artış serisi 47. aya ulaşmış oldu.

Ve alım gücü de düşmeye devam etti.

Peki yıllık enflasyon niye düştü?

Öncelikle baz etkisi artık pozitif yönde devreye girmiş görünüyor! Düşük oranlı da olsa 2021’in eş döneminin altında kalan aylık TÜFE, yıllık enflasyonu da otomatik olarak aşağıya çekti.

Yıllık enflasyon hesabında Kasım 2021’deki yüzde 3,51’lik oran yerine bu kez 2,88’lik aylık TÜFE geçti. Böylece otomatik olarak 0,63 puanlık düşüş gerçekleşti yıllık enflasyonda!

Ve artık sabırla beklenen meşhur baz etkisi kendisini daha net biçimde gösterecek.

Özellikle de aralık sonu itibarıyla enflasyonda çok keskin bir düşüş kaydedilecek.

Çünkü geçen yılın aralık ayında yüzde 13,58 oranındaki bir aylık enflasyon girmişti yıllık hesabın içine.

2022’nin aralık ayında öncü göstergelere göre yüzde 2,5 civarı bir TÜFE rakamı ortaya çıkacak. Dolayısıyla yıllık enflasyonda 11,5 puan civarında bir düşüş, otomatik olarak kayıtlara geçecek!

Ve neticede 2022 yılı TÜFE rakamı yüzde 73 civarı bir seviyeye inmiş olacak.


Peki bu trend enflasyon canavarının belinin kırıldığı anlamına mı geliyor?

Maalesef henüz değil.

Öncelikle çok yüksek bir seviye ile bu yılı kapatıyoruz.

Baz etkisi gelecek yılın mayıs ayına kadar 27 puanlık bir avantaj sağlıyor aslında!

Ama artçıl etkileri henüz yaşanmamış maliyet enflasyonu hala gündemde.

Kasımdaki düşüşe rağmen yıllık ÜFE yüzde 136 seviyesinde bulunduğu için tüketici fiyatlarına yansıyacak bir pay olduğu açıkça görülmekte.

Üstelik yılbaşında yapılacak okkalı asgari ücret artışı da zincirleme bir etki yaratacak TÜFE üzerinde!

Keza kasım ayında enerji grubunda yaşanan kayda değer gerilemenin kalıcılığı da şüpheli.

Çünkü doların 18,60 TL civarındaki seyri bir süre sonra yukarı yönlü bir dönüş gösterebilir.

Dolayısıyla bu tablo da otomatik olarak akaryakıta zam olarak yansıyacaktır.

Keza henüz yansımamış doğalgaz ve elektrik maliyetleri var.

Neticede baz etkisinin en az 10 puanı bu yansımaların bir sonucu olarak devre dışı kalabilir!

2022’nin ilk 6 ayında yüzde 55 – 60 aralığına inen bir TÜFE rakamını beklemek yanlış olmaz. Yıl sonu ise yüzde 45’e inme ihtimali teknik olarak mevcut.

Ancak, birçok belirsizlik faktöründen dolayı öngörü yapmanın zor olduğu bir yıla daha giriyoruz.

Sözün özü; 2022 enflasyon açısından tam anlamıyla kayıp bir yıl oldu. Gelecek yıl ise daha hafif dozda da olsa kronik bir enflasyonla yaşama yılı olacak.

HABERLER